سود تمدید در معاملات ارز بین الملل

مدیرعامل بورس تهران در دانشگاه اصفهان تشریح کرد: نقش بازار سرمایه در توسعه سرمایه گذاری و فرصت های تامین مالی

“اجلاس تخصصی چالش های تامین مالی و سرمایه گذاری در شرایط جاری اقتصادی” امروز ۲۴ آذرماه، با حضور مدیرعامل بورس تهران در شهر اصفهان برگزار شد.

به گزارش خبرطلایی به نقل از روابط عمومی بورس تهران، دکتر علی صحرائی مدیرعامل بورس تهران، سخنرانی خود در ” اجلاس تخصصی چالش های تامین مالی و سرمایه گذاری در شرایط جاری اقتصادی” را با عنوان “نقش بازار سرمایه در توسعه سرمایه گذاری و فرصت های تامین مالی” بیان کرد.

مدیرعامل بورس تهران به برخی از کارکردهای بازار سرمایه اشاره کرد و گفت: تجهیز منابع از پس‌اندازهای کوچک و تخصیص بهینه‌ی سرمایه، تسهیل انجام معاملات و کاهش هزینه‌های معاملاتی، بازار تحت نظارت و ایمن برای سرمایه‌گذاری، بهبود کشف قیمت، نقدشوندگی و شفافیت اطلاعاتی، انعکاس وضعیت اقتصاد کشور، تأمین مالی شرکت‌های کارآفرین و توسعه تکنولوژی، بهبود حاکمیت شرکتی و کمک به تامین مالی دولت از کارکردهای بورس تهران است.

صحرائی مهم‌ترین مزایای تأمین مالی از طریق بازار سرمایه را برشمرد و گفت: تورم‌زا نبودن روش‌های تأمین مالی از طریق بازار سرمایه؛ مزیت بازپرداخت اصل بدهی در سررسید بر خلاف سیستم بانکی که بازپرداخت به صورت اقساطی است؛ امکان تأمین مالی مستقیم و بدون واسطه از دارندگان منابع مالی؛ برخلاف بازار پول که تأمین مالی با نرخ دستوری انجام می‌شود.

وی از دیگر مزایای تامین مالی را تعیین نرخ تأمین مالی در بازار سرمایه بر اساس عرضه و تقاضا عنوان کرد و گفت: امکان بهره‌گیری از ابزارهای تأمین مالی با سود انتظاری و تنوع‌بخشی به اوراق‌بهادار غیرسهامی بر اساس ریسک و بازده و جذب سرمایه‌گذاران با درجات ریسک‌پذیری متفاوت و افزایش شفافیت فعالیت‌های اقتصادی وجود دارد.

مدیرعامل بورس تهران افزود: افزایش سرمایه و عرضه اولیه، انتشار صکوک، اختیار فروش تبعی، صندوق‌ سرمایه‌گذاری سود تمدید در معاملات ارز بین الملل زمین و ساختمان، صندوق سرمایه‌گذاری پروژه، گواهی سپرده‌ی‌ ویژه‌ی سرمایه‌گذاری، اوراق بهادار با پشتوانه‌ی وام‌های رهنی از روش های تامین مالی در بورس به شمار می آید.

وی ادامه داد: تأمین منابع مالی برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای ، تأمین مالی برای به‌کارگیری تکنولوژی‌های جدیدتر ، افزایش سهم بازار و سود تمدید در معاملات ارز بین الملل در نتیجه افزایش توان رقابتی در بازارهای داخلی وخارجی؛ قرار گرفتن منابع مالی دائمی در اختیار مالکان شرکت از مزایای افزایش سرمایه و عرضه اولیه است.

صحرائی به انواع صکوک اسلامی و کارکرد آن در بخش‌های مختلف اقتصادی اشاره و گفت: این صکوک در بخش های شهرداری، بانک ها، مسکن، دولت ، صنعت، پیمانکاری، بازرگانی و کشاورزی قابل بهره برداری است.

وی به بیان مزایای انتشار صکوک در بازار سرمایه پرداخت و خاطرنشان کرد: تزریق غیرتورمی منابع مالی به اقتصاد؛ ابزاری مناسب جهت تأمین منابع موردنیاز برای اجرای طرح‌های توسعه‌ای، خارج شدن دارایی‌های با نقدشوندگی پایین از ترازنامه و جایگزین شدن وجوه نقد به جای آن‌ها از مزایای انتشار صکوک در بازار سرمایه است.

وی افزود: با وجود جدا شدن دارایی‌های پشتوانه صکوک از شرکت بانی، باز هم بانی می‌تواند از این دارایی‌ها استفاده کند. پایین بودن ریسک سرمایه‌گذاری و کاهش هزینه‌های تأمین مالی به دلیل انتشار صکوک با پشتوانه‌ی دارایی از مزیت های دیگر انتشار صکوک است.

امکان معامله‌ی ثانویه اوراق صکوک و در نتیجه قابلیت نقدشوندگی بالای این اوراق؛ جلوگیری از قفل شدن منابع بانکی و تسویه بدهی دولت به پیمانکاران؛ تقسیم وظایف تأمین مالی در بازار پول و سرمایه براساس اندازه بنگاه‌ها؛ افزایش شفافیت در فضای کسب‌وکار از مزایای انتشار صکوک در بازار سرمایه است.

صحرائی افزود: حمایت ناشران از سهام خود در بازار به منظور جلوگیری از فشار فروش ، تأمین مالی شرکت‌ها از طریق فروش همزمان اوراق اختیار فروش تبعی و سهام پایه، افزایش افق سرمایه‌گذاری سهام‌داران و کاهش فروش هیجانی، افزایش تقاضا برای سهام پایه و بازگشت اعتماد سرمایه‌گذاران به بازار و ایجاد امکان پوشش ریسک سهامداران از جمله مزیت های انتشار اوراق اختیار فروش تبعی در بازار سرمایه است.

مدیرعامل بورس تهران به مقایسه تأمین مالی از طریق بورس تهران در سال های ۹۵ و ۹۶ پرداخت و گفت: جمع تامین مالی از طریق افزایش سرمایه شرکت‌های پذیرفته شده، عرضه اولیه شرکت‌ها، تأمین مالی از طریق بدهی (صکوک و اوراق مشارکت( و تأمین مالی از طریق اوراق اختیار فروش تبعی در سال ۹۵ بالغ بر ۲۱۰۱۴۶ میلیارد ریال و در سال ۹۶ برابر با ۱۵۸۵۷۹ میلیارد ریال بوده است.

مدیرعامل بورس تهران در ادامه این سخنرانی به آمار معاملات، وضعیت شفافیت بازار اشاره کرد و گفت: گردش معاملات در سال ۹۲ برابر با ۱۴ درصد بوده است که این میزان در سال ۹۶ به ۱۸ درصد رسیده است . همچنین نمره نهایی شفافیت بازار در سال ۹۲ برابر با سود تمدید در معاملات ارز بین الملل ۶۹ بوده است و در سال ۹۶ به نمره ۷۷ ارتقا یافته است.

وی در پایان قراردادهای اختیار معامله سهام، اختیار فروش تبعی، قراردادهای آتی سبد سهام از ابزارهای پوشش ریسک عنوان کرد و به مزایای قراردادهای آتی سبد سهام پرداخت و اظهار داشت: امکان مدیریت بهینه‌ی پورتفولیو و بهبود سازوکار پوشش ریسک، تشخیص ساده‌تر روندهای قیمتی شاخص نسبت به قراردادهای آتی سهام، امکان کسب سود در بازار افزایشی و کاهشی را فراهم می کند. همچنین ایجاد امکان آربیتراژ برای آربیتراژگران، ایجاد امکان اخذ موقعیت فروش بر روی سبد شاخص، امکان استفاده از تحلیل‌های کلان اقتصادی، متنوع‌سازی تنها با اخذ یک موقعیت خرید یا فروش و پایین‌تر بودن حساسیت سود (زیان) معامله‌گر در دوره‌های پرهیجان بازار ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد.

شایان ذکر است “اجلاس تخصصی چالش های تامین مالی و سرمایه گذاری در شرایط جاری اقتصادی” امروز مورخ ۲۴ آذرماه در دانشگاه اصفهان با حضور دکتر سود تمدید در معاملات ارز بین الملل علی صحرائی مدیرعامل بورس تهران، دکتر رستمی مدیرعامل سرمایه گذاری صندوق بازنشستگی کشوری، نادری معاون فولاد مبارکه اصفهان، دکتر صمدی رییس دانشکده علوم اداری و اقتصاد و جمعی از اساتید و دانشجویان برگزار شد.

دلار ۹۵۰ تومان ارزان شد/ کاهش محسوس صف‌های خرید ارز

به گزارش خبرنگار اقتصادیی خبرگزاری تسنیم، در پی افزایش قیمت ارز در روزهای اخیر با ورود جدی بازارساز در بازار و عرضه اوراق گواهی سکه در بورس کالا، از دیروز مسیر قیمتی در بازار طلا و ارز معکوس و نزولی شد.

قیمت دلار که دیروز در کف بازار 36750 تومان هم قیمت خورده بود هم اکنون در بین بازاری ها به 35800 تومان رسیده است. قیمت خرید دلار از مردم نیز در بازار به 35 هزار و 200 تومان کاهش یافته است.

* قیمت دلار در کانال‌های تلگرامی در کانال 36 هزار اما در کف بازار 35 هزار تومان است

نکته مهم اما در قیمت‌های اعلامی کانال‌های تلگرامی خرید و فروش ارز است؛ در ساعتی که قیمت فروش ارز در کف بازار به 35 هزار و 800 تومان رسیده، کانال‌های تلگرامی قیمت فروش دلار را 36 هزار و 200 تومان اعلام می کنند!

بارها در نوسانات ارزی مشاهده شده که کانال‌های تلگرامی و سفته بازی با درج نرخ‌های غیرواقعی و اخبار ضد و نقیض مانع از کاهش قیمت‌ها در بازار می شوند. این کانال‌ها با درج قیمت‌های غیرواقعی و بالاتر از بازار به التهابات دامن می زنند.

از صبح امروز سیر نزولی قیمت‌ها در بازار ارز پرشتاب شده ولی همین کانال‌ها با درج خبرهای غیرواقعی سعی در ایجاد تنش در بازار ارز دارند.

* حجم تقاضای خرید ارز کم شد/ کاهش محسوس صف‌های خرید

فعالان بازار ارز می‌گویند:‌ حجم تقاضا برای خرید ارز نسبت به روزهای گذشته به شدت کاهش یافته و از خریدهای هیجانی نیز کاسته شده است.

مشاهدات میدانی از خیابان سود تمدید در معاملات ارز بین الملل فردوسی نیز نشان میدهد که از حجم صف‌های خرید ارز نیز نسبت به روزهای گذشته به شدت کاسته شده است. از جمله دلایل کاهش صف های خرید را می توان به هشدارهای قضایی به خریداران ارز طی روزهای گذشته اشاره کرد.

هشدار قطع یارانه و وضع مالیات به مردمی که برای دریافت سود یک میلیونی کارت ملی خود را به دلال‌های ارز اجاره می‌دهند باعث شده تا مانند روزهای قبل شاهد صف‌های طولانی مقابل صرافی ها و شعب منتخب بانک‌ها نباشیم.

در عین حال همزمان با راه‌اندازی سامانه برخط بازار متشکل ارزی، برخی از صرافی ها نوبت‌دهی مشتریان‌شان را به سامانه منتقل کرده اند و بصورت انلاین به متقاضیان ارز می فروشند.

* دستگیری دلال‌ها از کف بازار/ صراف‌ها: دلال‌های اصلی را گرفتند

تعدادی از صراف‌ها درباره وضعیت بازار ارز طی روز جاری به خبرنگار تسنیم گفتند: از دیروز نیروی انتظامی هم وارد بازار شده و تعدادی از دلال‌های اصلی بازار را دستگیر کرده است. امروز نسبت به روزهای قبل دلال‌های کمتری در بازار حضور دارند.

گفتنی است، همزمان با تشدید التهابات در بازار ارز و افزایش فعالیت‌های سفته‌بازی در این بازار، فرمانده نیروی انتظامی از برخورد با اخلال‌گران ارزی خبر داد.

سردار حسین رحیمی اعلام کرد: در رابطه با برخورد با اخلالگران بازار ارز که در 3 مرحله به اجرا گذاشته شد 17 نفر از سوداگران بازار ارز و معاملات فردایی دستگیر شدند و 544 هزار و 576 واحد ارز به ارزش تقریب 18 میلیارد تومان کشف شد.

رئیس پلیس پایتخت با تاکید بر اینکه معاملات فردایی با توجه به قانون ممنوع است، گفت:‌این موضوع به‌طور جد از سوی پلیس دنبال می‌شود و با متخلفان برابر مقررات برخورد خواهد شد.

* مردم کارت ملی خود را به دلال‌های ارزی اجاره ندهند

هرچند از میزان صف خرید مقابل صرافی‌ها نسبت به روزهای گذشته کاسته شده ولی مشاهدات میدانی خبرنگار تسنیم از بازار ارز نشان می‌دهد همچنان تعدادی از مردم با اجاره کارت ملی خود به دلال‌ها در صف‌ها حضور دارند.

صراف‌های خیابان فردوسی تأکید دارند که کماکان تعدادی از دلال‌ها مقابل شعب منتخب بانک‌های فروشنده ارز توافقی حضور دارند؛ این دلال‌ها کارت‌های ملی مردم را اجاره کرده و 2000 دلار سهمیه‌ای را از بانک دریافت می کنند.

این درحالی است که معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه نیز در پیامی از مردم خواسته با توجه به مشاهده مواردی از سوءاستفاده دلالان از کارت ملی افراد برای خرید ارز با هدف سودجویی و تبعات این اقدام غیرقانونی برای دارنده کارت، دقت لازم را داشته باشند.

در پیام ارسالی به مردم تأکید شده که "بدیهی است اطلاعات هویتی خریداران برای سازمان هدفمندی یارانه‌ها و سازمان امور مالیاتی ارسال خواهد شد و تبعات عدم رعایت ضوابط مقرر در قانون مبارزه با پولشویی و قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز بر عهده دارنده کارت ملی خواهد بود".

سازمان هدفمندی یارانه‌ها هم رسماً اعلام کرد خرید ارز توسط افراد فعالیت اقتصادی محسوب می شود و حتماً در دهک بندی خانوارها اثرگذار است.

فعالان بازار ارز البته تأکید دارند که هشدارهای قطع یارانه و وضع مالیات به مردم برای خرید ارز تا حدودی جواب داده است؛ ولی باید همین تعداد باقی مانده نیز نسبت به اجاره کارت ملی به دلال‌ها هوشیار باشند.

* قیمت دلار ارزان‌تر می‌شود؟

بازاری ها می گویند ادامه همین مسیر می تواند باعث کاهش بیشتر قیمت ارز در روزهای آینده شود. البته اگر شبکه صرافی‌ها نیز به صورت گسترده وارد چرخه مبادلات شوند حتماً سرعت کاهش قیمت ارز بیشتر خواهد شد.

صراف ها می گویند در صورت تمدید یکساله مجوزشان و حضور گسترده صرافی ها در بازار ارز، قیمت ارز می تواند سه چهار هزار تومان کاهش یابد.

فعالان بازار ارز تأکید دارند: اگر صرافی ها تخلف نکرده باشند و فعالیت‌شان در راستای مقررات باشد، بدون افزایش سرمایه مد نظر بانک مرکزی فعلاً مجوزشان تمدید شود تا بتوانند به کاهش التهابات در بازار کمک کنند.

تغییر نقش دلا‌ر در صعود بورس

با رشد ۳/ ۱ درصدی شاخص کل بورس در روز گذشته، بازدهی این بازار از ابتدای سال از عدد ۲۸ درصد گذشت. استقبال همه‌جانبه سرمایه‌گذاران از سهام در حالی رقم خورد که ارز و طلا به حرکت خود در مسیر کاهشی ادامه دادند. عقب‌گرد ۴/ ۳ درصدی نرخ دلار و تنزل ۳/ ۴ درصدی بهای سکه در سال ۹۸، یکه‌تازی بورس در بین بازارها را بهتر نشان می‌دهد.

سال گذشته، بخش عمده بازدهی در بورس تهران ناشی از رشد دلار و موج تورمی به وجود آمده بود و این تصور را جا انداخت که رشد سهام از محل تقویت دلار صورت گرفته است. اکنون اما این سوال برای بسیاری از معامله‌گران مطرح شده که با وجود عقب‌نشینی بهای ارزها چرا رشد شاخص سهام همچنان ادامه دارد. بررسی‌ها نشان می‌دهد کاهش دمای ریسک سیاسی نقش عمده را در عقب‌گرد دلار ایفا کرده و در پی این خوش‌بینی، بخشی از پول‌ها به انگیزه کسب سود راهی بازار سهام شده است. به بیان ساده‌تر کاهش ریسک‌های غیراقتصادی موجب تقویت ریسک‌پذیری در اقتصاد کشور و در نتیجه اقبال بیشتر به بورس می‌شود. بنابراین مادامی که این انتظارات تداوم یابد، روند مخالف سهام و ارز طبیعی خواهد بود که البته در صورت تغییر نظم سیاسی، کانون گردش نقدینگی نیز به تناسب دستخوش تغییر خواهد شد.

شاخص کل بورس تهران در معاملات دیروز با رشد بیش از ۲۹۰۰ واحدی پس از سقف‌شکنی تاریخی خود تا مرز ۲۳۰ هزار واحد نیز رشد کرد. از سوی دیگر دلار در معاملات روزهای اخیر افت‌های پرشتابی را تجربه کرده است. در بازه یک‌ماهه دلار افت بیش از ۱۷ درصدی را تجربه کرده است و این در حالی است که شاخص بورس تهران رشد حدود ۹ درصدی را به ثبت رسانده است. به این ترتیب در شرایطی که سایر بازارها فضای نااطمینانی را برای سرمایه‌گذاران خود رقم زده‌اند سهام با بازدهی قابل توجه سهامداران خود را به ادامه مسیر ۹۸ دلگرم نگه داشته است. در حالی‌که نزول دلار به عقیده کارشناسان می‌تواند سیگنال منفی برای بازار سهام محسوب شود این سوال در شرایط کنونی زیاد پرسیده می‌شود که آیا صعود بورس با نزول این‌چنینی دلار منطقی است؟

بورس در جدال بازارها

شاخص کل بورس تهران از ابتدای سال ۹۸ تا پایان معاملات دیروز بازدهی ۲۹ درصدی را به ثبت رسانده است. این عدد به این معنا است که اگر سبدی از سهام کل نمادهای بورسی بر اساس وزن ارزش بازار آنها در نظر گرفته شود، میزان بازدهی قابل دسترس حدود ۲۹ درصد است. این درحالی است که امکان کسب بازدهی‌های به مراتب بیشتر وجود داشت. نگرانی از ریسک بالا همواره برای سرمایه‌گذار به خصوص در بورس مشاهده می‌شود. با این حال همان‌طور که در گزارش‌های پیشین «دنیای‌اقتصاد» و همچنین سایت تحلیلی «دنیای‌بورس» عنوان شده بود به دلیل کارآیی پایین بورس تهران امکان کسب بازدهی‌های قابل توجه با ریسک‌های نه‌چندان بالا وجود دارد و تنها معامله‌گر باید با متغیرهای اثرگذار آشنایی لازم را داشته باشد.

دیروز تا ساعت تنظیم این گزارش زیان دلار از ابتدای سال از ۳ درصد فراتر رفت (آخرین نرخ‌های دلار تا ساعت ۱۶ دیروز در کانال ۱۲۷۰۰ تومانی قرار داشت). سکه نیز دست از مقاومت کشید و گرچه با چشم امید به اونس طلا در برابر افت دلار مقاومت می‌کرد اما با فشار حداکثری دلار در بازار داخلی با افت به کانال ۴ میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسید و افت ۴ درصدی از ابتدای سال را به ثبت رساند. افسار نوسان سود تمدید در معاملات ارز بین الملل قیمتی سکه تا حد زیادی در اختیار دلار است. گرچه رشدهای اخیر قیمت طلای جهانی به حمایت از قیمت سکه و کاهش حباب انجامید اما در نهایت شدت نوسان دلار به حدی بالا است که اثر نوسان اونس طلای جهانی را خنثی کند.

در رقابت بازارها بورس پیشتاز است و در این خصوص بازار مسکن نیز چندان قابل اتکا نیست. در این خصوص باید گفت خرید ملک و مسکن به نقدینگی بسیار بالاتری برای حضور سرمایه‌گذاران نیاز دارد و این در حالی است که سرمایه‌گذاری در بورس با کمترین مبالغ نیز برای هر سرمایه‌گذاری امکان‌پذیر است. نکته دوم اینکه با توجه به نقدشوندگی پایین در بازار مسکن از این حیث قابل مقایسه با سهام نیست و حتی اگر رشد قیمت اسمی را شاهد باشیم اما لزوما این موضوع به معنای امکان نقد شدن این دارایی نیست و این در حالی است که بورس با نقدشوندگی بالایی همراه است. در این خصوص باید به ارزش معاملات بیش از هزار میلیارد تومانی در بورس تهران اشاره کرد. میانگین ارزش معاملات بورس تهران از ابتدای سال بیش از هزار میلیارد تومان بوده است. جهش نسبت ارزش معاملات سهام به کل نقدینگی کشور خود نشانه‌ای از حرکت نقدینگی از سایر بازارها به سمت بورس است.

درخصوص جزئیات این موضوع نمی‌توان اظهارنظر دقیقی داشت با این حال جهش نسبت ارزش معاملات به نقدینگی کل کشور در ماه‌های گذشته نسبت به زمستان سال ۹۶ تا بیش از ۵ برابر است؛ نسبت میانگین ارزش معاملات بورس به نقدینگی کشور در زمستان ۹۶ کمتر از ۰۱/ ۰ درصد بوده که این عدد در شرایط کنونی به بیش از ۰۵/ ۰ درصد رسیده است. از این موضوع می‌توان این برداشت را داشت که بخشی از نقدینگی از دیگر بازارها به سمت بورس کشیده شده‌اند.

در ادامه مقایسه بازارها گرچه بعضا شنیده‌ها از اعطای سود بالاتر از ۲۰ درصد از سوی برخی از بانک‌های متخلف خبر می‌دهد با این حال به‌صورت کلی نمی‌توان چندان روی چنین اعدادی در این بازار حساب کرد. به‌صورت ساده با فرض سود ۲۰ درصد یک سپرده‌گذار در بانک سود کمتر از ۵ درصد را از ابتدای سال کسب کرده است که از سود سهامداران بسیار کمتر است. در شرایط کنونی لازم است به ریسک‌ها در کنار فرصت‌های موجود توجه شود. گرچه بورس را می‌توان همچنان جذاب‌ترین بازار سال ۹۸ مطرح کرد با این حال با توجه به گزینه‌های متفاوت سرمایه‌گذاری اگر به این موارد توجه نشود ریسک زیان نیز وجود خواهد داشت.

چرا دلار نزولی شد؟

درخصوص علت نزولی شدن دلار در گزارش‌های «دنیای بورس» در هفته‌های گذشته عوامل فشار بر نرخ دلار اشاره شد. عامل سیاسی در کنار انتظارات اقتصادی از آینده (نظیر احتمال کسری بودجه دولت) به رشد نرخ‌ دلار در ماه‌های گذشته کمک کرد اما وضعیت فعلی متغیرها امکان توجیه نرخ‌های بالای دلار را نداشتند. یکی از مواردی که رئیس بانک مرکزی بسیار بر آن تاکید دارد جلوگیری از جبران کسری بودجه احتمالی دولت با چاپ پول توسط بانک مرکزی است که خود می‌تواند نقش بسزایی در کنترل انتظارات نگران‌کننده آتی داشته باشد. همچنان نگرانی از احتمال کسری بودجه دولت با توجه به تعلل دولت در اتخاذ تصمیمات بهینه و حرکت در مسیر اصلاح اقتصادی وجود دارد.

در کنار انتظارات نگران‌کننده اقتصادی که در عوامل سیاسی نیز گره خورده‌اند، هراس سیاسی نقش بسزایی در رشد نرخ دلار داشت. در بدبینانه‌ترین رخدادها مانند احتمال درگیری نظامی در منطقه، دلار به سطوح بیش از ۱۵ هزار تومان رسید. در شرایط کنونی نیز اخبار رایزنی‌های کشورهای منطقه نظیر عراق، قطر یا ژاپن به خوش‌بینی سیاسی در میان فعالان اقتصادی دامن زده و ریزش دلار را به دنبال داشته است. سفر قریب‌الوقوع نخست‌وزیر ژاپن سیگنال سیاسی قدرتمندی بوده که فشار سنگین روانی را بر دلالان ارزی وارد کرده و دلار را به کانال ۱۲ هزار تومان سوق داده است.

آیا صعود بورس منطقی است؟

یکی از محرک‌های اصلی رشد قیمتی سهام طی یک سال گذشته جهش نرخ دلار و تورم در اقتصاد کشور بوده است. شواهد نشان می‌دهد که همچنان بورس تا جبران عقب‌ماندگی از متغیرهای اقتصادی پتانسیل رشد دارد و با وجود افت نرخ دلار همچنان می‌توان رشد سهام را منطقی دانست. اگر بدون توجه به شرایط کنونی بورس تهران و متغیرهای اقتصادی و سیاسی به بررسی اثر دلار بر سهام بپردازیم مشخصا افت نرخ دلار در بازار داخل بر سودآوری شرکت‌های بزرگ کالایی که وزن زیادی در تعیین مسیر شاخص کل بورس تهران دارند، اثر منفی دارد. در نتیجه به‌صورت عمومی و بدون در نظر گرفتن شرایط موجود افت دلار می‌تواند بر شاخص سهام فشار وارد کند. علاوه بر این نمونه اثر افت نرخ دلار را می‌توان در عقب‌نشینی تقاضا در بازارهای مختلف مانند بورس کالا (عقب‌نشینی تقاضا از کاتد ملی مس در معاملات دیروز و عدم توازن عرضه و تقاضا برخلاف رویه معاملات ماه‌های قبل) نیز مشاهده کرد. بر این اساس در یک شرایط معمول افت قیمت کالاها در بورس کالا و احتمال افت سودآوری شرکت‌ها در نتیجه نزول دلار می‌تواند بر شاخص کل بورس فشار وارد کند. با این حال همان‌طور که تاکید شد این موضوع برای یک شرایط معمول قابل قبول است و با این فرض که سهام در یک تعادل نسبی با متغیرهای اثرگذار قرار دارد؛ در نتیجه با افت نرخ دلار انتظار برای واکنش منفی سهام نیز وجود دارد. این در حالی است که می‌توان گفت بورس تهران همچنان از متغیرهای اثرگذار بر سهام مانند دلار عقب است و همچنان انتظار برای انعکاس نرخ‌های بالاتر دلار با نزدیک شدن نرخ نیما به بازار آزاد در صورت‌های مالی شرکت‌های بزرگ کالایی مانند پتروشیمی‌ها ، فلزی‌ها، پالایشی‌ها و سایر شرکت‌ها وجود دارد. این موضوع با افزایش نرخ فروش می‌تواند اثر مثبت خود را در سود شرکت‌ها منعکس کند.

موضوع دیگر که در بخش قبل نیز به آن اشاره شد به علت عقب‌نشینی دلار سود تمدید در معاملات ارز بین الملل در بازار آزاد باز‌می‌گردد. در این خصوص سیگنال‌ مثبت سیاسی پس از تنش‌های ماه‌های قبل افت دلار را به دنبال داشته است. حال اگر همین موضوع برای بورس در نظر گرفته ‌شود می‌توان به علت منطقی بودن رشد سهام با وجود افت نرخ دلار در بازار آزاد رسید.

P/ E سهام در وضعیت سفید

تحلیلگران بورس تهران طی یک سال گذشته به دنبال موارد متعددی به خصوص هراس سیاسی، انتظارات خود از نسبت قیمت به درآمد شرکت‌ها را کاهش دادند، در نتیجه در سود ثابت قیمت‌های پایین‌تری برای شرکت‌ها منطقی در نظر گرفته شد. گرچه سهام مسیر صعودی را در پیش گرفت با این حال رشد قیمتی سهام در نتیجه رشد فزاینده سودآوری بود اما با ریسک‌های متعدد موجود به خصوص در بخش سیاسی به تدریج انتظارات از سودآوری شرکت‌ها به سمت نسبت قیمت به درآمد (P/ E) ۴ حرکت کرد. بر این اساس بخش دوم جاماندگی بورس به این قسمت باز‌می‌گردد. همان‌طور که در مطلب پیشین با عنوان «فرصت بورس‌بازی در باند نااطمینانی» اشاره شده بود به تدریج با رفع ابهامات باید در انتظار رشد نسبت قیمت به درآمد در سهام بود.

صعود بورس؛ نزول دلار

می‌توان گفت همزمانی صعود بورس و نزول دلار می‌تواند سود تمدید در معاملات ارز بین الملل منطقی باشد. نکته نخست به جاماندگی بورس از سطوح کنونی دلار (با وجود افت‌های شدید اخیر) مرتبط است. نکته دوم نیز به لزوم تعدیل انتظارات حاصل از شدت اثر ریسک‌ها در سهام باز‌می‌گردد (فرصت بورس‌بازی در باند نااطمینانی). بر این اساس اگر سناریوهای مختلف سیاسی را مرور کنیم، علت این سود تمدید در معاملات ارز بین الملل موارد مشخص شود. اگر بنا باشد وضعیت سیاسی کشور به حالت سفید بازگردد، گرچه انتظار برای نزول ادامه‌دار دلار در نتیجه بازگشت آرامش به اقتصاد کشور و تقویت محسوس درآمدهای ارزی دولت وجود دارد اما از سوی دیگر باید اثر این آرامش در سایر بازارها نیز مشاهده شود. در معاملات روزهای اخیر به دنبال افت نرخ دلار به‌عنوان دماسنج انتظارات تورمی در اقتصاد کشور شاهد عقب‌نشینی نرخ سود در اسناد خزانه هستیم. علاوه بر این کاهش شدت ریسک‌های سیستماتیک می‌تواند نسبت قیمت به درآمد انتظاری از سهام را به میانگین تاریخی بورس نزدیک کند و این موضوع عامل حمایتی قوی از سهام محسوب می‌شود. بنابراین برای مثال اگر دلار بنا باشد افت شدید حتی ۲۰ درصدی را تجربه کند، نرخ‌های انتظاری همچنان با نرخ‌های تسعیر شرکت‌های بزرگ فاصله دارد. این در حالی است که با کاهش ریسک در بورس تهران انتظار برای افزایش نسبت قیمت به درآمد انتظاری وجود دارد و این دو اهرم می‌تواند سهام را در مسیر صعودی یاری کند. سناریوی دوم اینکه گشایش سیاسی در کوتاه‌مدت با وجود سیگنال‌های مثبت موجود رخ ندهد در نتیجه بار دیگر احتمال ادامه نوسان سیاسی دلار وجود خواهد داشت. حتی با فرض حفظ سطوح کنونی دلار در این سناریو باید بار دیگر به اختلاف نرخ تسعیر دلار در صورت‌های مالی شرکت‌ها به خصوص بزرگان (نرخ نیما) و نرخ بازار آزاد توجه داشت. در بخش دوم نیز همان‌طور که در مطالب پیشین اشاره شد بخش قابل توجهی از ابهامات درخصوص مقدار و نرخ صادرات شرکت‌ها رفع شده است و اگر بدترین سناریوی سیاسی کنار گذاشته شود، بورس در جدال با دیگر بازارها نیز همچنان جذاب است. درخصوص سناریوی دوم سیاسی لازم است به اثرات اقتصادی چنین موضوعی نیز توجه شود. برخی بار دیگر به شبیه‌سازی وضعیت کنونی سهام با مهر اشاره می‌کنند. علت این موضوع در نگاه معامله‌گران این است که در مهر‌ماه بورس پس از برخورد با سقف تاریخی خود به دنبال ریزش شدید دلار در بازار آزاد مسیر نزولی را در پیش گرفت و در شرایط کنونی نیز معامله‌گران این موضوع را مطرح می‌کنند که احتمال تکرار این موضوع وجود دارد. بر اساس آنچه تاکنون توضیح داده شد می‌توان از نظر منطقی این موضوع را رد کرد. نکته مهم در رفع ابهام از فروش شرکت‌های صادراتی در شرایط تحریم است. در مهر سال گذشته دقیقا یک ماه پیش از تحریم‌های سختگیرانه آمریکا سردرگمی بسیاری میان تحلیلگران بورسی درخصوص اثر احتمالی این موضوع بر سودآوری شرکت‌ها وجود داشت. این نگرانی‌ها از نرخ فروش تا مقدار فروش شرکت‌های صادراتی را نشانه گرفته بود. اما در ماه‌های اخیر و در دوران تحریم این معضلات محک زده شدند و اثرات خود را در صورت‌های مالی شرکت‌ها نیز منعکس کردند. در شرایط کنونی علاوه بر موارد سیاسی و اقتصاد داخلی باید توجه ویژه‌ای به بازار جهانی نیز داشت که در معاملات امروز نوسان قیمتی بازار جهانی می‌تواند نقش بسزایی در بورس تهران داشته باشد. علاوه بر این در سناریوهای مختلف سیاسی باید اثر آن بر وضعیت تولید و فروش شرکت‌ها در نظر گرفته شود.

روسیه: با آمریکایی‌ها درباره اوضاع اوکراین مذاکره نمی‌کنیم

معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت که مسکو برای مذاکره با اوکراین هیچ پیش شرطی ندارد ولی با آمریکا در این خصوص مذاکره نمی کند.

معاون وزیر امور خارجه روسیه گفت که مسکو برای مذاکره با اوکراین هیچ پیش شرطی ندارد ولی با آمریکا در این خصوص مذاکره نمی کند.

به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روسیا الیوم، معاون وزیر امور خارجه روسیه امروز سه شنبه در مصاحبه با خبرنگاران گفت: طرف روسی هیچ پیش شرطی برای مذاکره با اوکراین ندارد ولی ما با آمریکایی‌ها درباره اوضاع اوکراین مذاکره نمی‌کنیم.

«آندری رودنکو» امروز سه شنبه در مصاحبه با خبرنگاران در پاسخ به سؤالی در این زمینه افزود: خیر، ما هیچ مذاکره‌ای در این خصوص با آنها انجام نمی‌دهیم.

این دیپلمات روس افزود: مذاکرات برای ایجاد یک منطقه امنیتی در اطراف نیروگاه هسته‌ای «زاپروژیا» هنوز ادامه دارد. مذاکرات همچنان ادامه دارد و ما پیشنهاداتی از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی دریافت کرده‌ایم و مراجع ذیصلاح ما در حال بررسی آن هستند.

وی در یخش دیگری از سخنانش گفت: هیچ پیشرفتی در خصوص اجرای بخش‌های متعلق به منافع روسیه در توافق غلات حاصل نشده است. ما معتقدیم که هنوز فرصت تصمیم گیری درباره تمدید این توافق وجود دارد./مهر

"اخبار" دلار را ارزان کرد

همزمان با نزدیک‌شدن به روز اجرای برجام، بازار ارز شاهد نوسانات نزولی است، صراف‌ها علت این کاهش قیمت را اخبار مربوط به لغو تحریم و برجام می‌دانند.

نرخ دلار که از چند هفته قبل روند صعودی را پیش گرفته بود از روزهای پایانی هفته گذشته وارد مدار نزولی شد و روند کاهشی را امروز هم طی کرد.

روند نزولی قیمت دلار بعد از آن آغاز شد که دلار در بازار آزاد تا 3730 تومان هم بالا رفت، هرچند به‌اعتقاد مسئولان بانک مرکزی دلار به این قیمت‌ها نرسید و میانگین نرخ فروش دلار در سامانه مخصوص بانک مرکزی و صرافان 3700 تومان بوده است.

ولی روند نزولی قیمت دلار بعد از آن رسماً آغاز شد که مواضع رسمی دولت در خصوص نرخ دلار اعلام و تأکید شد دولت بنا ندارد نرخ ارز افزایش یابد. البته دولتی‌ها این را هم گفتند که بعد از برجام وضع بازار ارز تغییر خواهد کرد و حتی قول دادند نرخ طلا و ارز بعد از برجام ارزان شود.

به‌خلاف دولت اما کارشناسان اقتصادی معتقدند کاهش قیمت دلار بعد از برجام دوام نخواهد داشت و ممکن است نرخ ارز باز هم افزایش یابد. این نکته‌ای است که امروز عبده تبریزی به تسنیم گفته و تأکید کرده، "بعد از اجرای برجام قیمت ارز قطعاً پایین نخواهد آمد، دلیلی ندارد از اقتصاد ملی کشور دفاع نکنیم و به‌محض اینکه مقداری ارز نصیب کشور می‌شود، شروع به واردات و از اولویت‌های اقتصاد ملی صرف‌نظر کنیم".

به گزارش تسنیم، بیش از شش ماه از تفاهم هسته‌ای "برنامه جامع اقدام مشترک" بین ایران و گروه 1+5 گذشته است. کشورها تعهدات خود را انجام داده‌اند و امروز (شنبه) پس از انتشار گزارش بازرسان آژانس بین‌الملل انرژی اتمی درباره اجرای تعهدات ایران، به‌صورت رسمی وارد "روز اجرا" خواهیم شد.

بسیاری از سود تمدید در معاملات ارز بین الملل مسئولان ارشد دولتی به‌ویژه معاون ارزی بانک مرکزی این وعده را داده بودند که وضعیت بازار ارز بعد از برجام بهتر شود، حتی معاون وزیر نفت به مردم قول داده بود که طلا و دلار بعد از برجام ارزان شود.

ولی با وجود این و به‌خلاف اعلام دلایل افزایش نرخ ارز از جمله افزایش نرخ ارز از سوی دولت برای جبران کسری بودجه، ولی‌الله سیف رئیس کل بانک مرکزی این نظرات را رد کرده و گفته: برخی تصور می‌کنند که دولت برای تأمین ریال و منابع بودجه قیمت ارز را بالا می‌برد که اصلاً این‌گونه نیست و تعجب می‌کنم از اظهارات این افراد.

رئیس کل بانک مرکزی تأکید دارد که دولت هیچ‌وقت برای تأمین منابع مالی اقدام به افزایش نرخ ارز نمی‌کند و نکرده و این برنامه را ندارد.

به‌اعتقاد سکاندار برج میرداماد، نوسانات نرخ ارز تحت تأثیر اخباری است که منتشر می‌شد. سیف هم برجام را سرآغاز نوسانات نزولی در بازار ارز اعلام و تأکید کرده، "اخبار مثبتی در پیش است که اثرات خود را خواهد داشت و بعد از اجرای برجام با توجه به آزاد شدن منابع ارزی و ایجاد ارتباطات برای نظام بانکی شرایط و وضعیت مناسب ایجاد خواهد شد".

همان‌طور که رئیس کل بانک مرکزی تأکید دارد "اخبار" مثبت و منفی از برجام تأثیر مستقیم بر بازار ارز دارد و به همین خاطر از چند هفته قبل از اجرای برجام بازار شاهد افت و خیز شدید بوده است.

گفت‌وگو با صراف‌ها و فعالان بازار ارز هم البته این مهم را تأیید می‌کند؛ یکی از صراف‌های باسابقه خیابان فردوسی می‌گوید: اعلام خبرهای برجام و لغو تحریم‌ها موجب افت قیمت دلار شده است.

صراف دیگری این را می‌گوید که با توجه به وضعیت فعلی بازار، پیش‌بینی آینده بازار ارز برای کسی مقدور نیست.

وی اما این را می‌گوید که این روزها بازار ارز "خبری" شده است و اصلاً نمی‌توان حدس زد که قیمت‌ها تا ساعت دیگر چه می‌شود، چه رسد به روز یا روزهای بعد!

یکی دیگر از فعالان بازار ارز از بی‌جان بودن این بازار می‌گوید و اضافه می‌کند: مردم که در زمان گرانی دلار خریده بودند این روزها برای فروش به خیابان فردوسی می‌آیند.

وی تأکید می‌کند: این یعنی باز هم مردم ضرر کردند و سود به جیب کسانی رفت که به‌عمد دلار را گران کرده بودند.

صراف‌ها می‌گویند دلار امروز در بازار ارز 3585 تومان قیمت خورده درحالی که سه‌شنبه هفته قبل نرخ دلار تا 3732 تومان هم بالا رفته بود.