- نرخ بازگشت سرمایه چیست؟
- شرح یک مثال از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه در بازار بورس
- بررسی نکات کلیدی درباره نرخ بازگشت سرمایه
- کاربردهای نرخ بازگشت سرمایه
- بررسی مزایا و معایب نرخ بازگشت سرمایه
نرخ بازگشت سرمایه ROI
نرخ بازگشت سرمایه نسبتی است که برای مقایسه دستاوردهای یک استراتژی بازاریابی با ضررهای آن استفاده میشود. میزان بازگشت سرمایه یک معیار مالی مشهور میان بازاریابان است که احتمال بهدست آوردن بازدهی را هنگام صرف هزینه اندازهگیری میکند. علاوهبراین، ROI هنگام ارزیابی میزان سود حاصل از سرمایهگذاری و مقایسه آن با سایر سرمایهگذاریها اهمیت بسزایی دارد.
این معیار به بازاریابان کمک میکند تا میزان سرمایهگذاری خود را در ایجاد درآمد و کسب سود محاسبه و کنترل کنند. بازاریابان هنگام سرمایهگذاری زمان یا پول در مشاغل، یک پیشزمینه از روند سودآوری آن دارند و بر مبنای آن اهداف خود را انتخاب میکنند. آنان پس از انتخاب اهداف، نیازمند روشهایی برای اندازهگیری و نظارت بر سرمایهگذاری جهت اطمینان از دستیابی به اهداف خود خواهند بود. محاسبه این معیار روشی برای بررسی میزان نتیجهدادن استراتژیهای بازاریابی افراد بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ است.
موارد استفاده از نرخ بازگشت سرمایه
تعیین ارزش یک یا چند سرمایهگذاری
برای تعیین ارزش یک سرمایهگذاری از محاسبات متعددی برای تعیین سود و عوامل بهبود آن استفاده میشود. این معیار به مشاغل امکان تعیین ارزش فعلی و آینده سرمایههای بهدست آمده را میدهد.
تعیین میزان درآمد بر اساس کل سرمایهگذاری مشخصشده
مجموع هزینههای سرمایهگذاری شده نشاندهنده ارزشی است که بر تعداد داراییهای تجمعی قرارگرفته در تجارت متمرکز است. برای محاسبه دقیق وضعیت مالی مشاغل، باید بر درآمد خالص، مالیات، سود و بدهیها توجه ویژهای نمود.
ردیابی استراتژیهای بازاریابی
این مورد جزو ملموسترین و متداولترین کاربرد این معیار است. این معیار میزان موفقیت ارتباط بازاریابان با مشتریان و استراتژیهای بازاریابی را مشخص میکند.
مزایای استفاده از نرخ بازگشت سرمایه
روشی مستقیم و ساده برای محاسبه
این معیار اغلب به دلیل سهولت محاسبه آن مورداستفاده قرار میگیرد. محاسبه این معیار تنها به دو عدد هزینه و سود نیاز دارد. اصطلاح بازگشت در این معیار برای افراد مختلف دارای تعریف گوناگون است؛ بنابراین، میزان بازگشت سرمایه تعریف دقیقی از آن ندارد و این امر استفاده از این فرمول را بسیار آسان میکند.
درک در سطح جهانی
این معیار یک مفهوم جهانی است، بنابراین استفاده از آن برای عموم مردم قابلدرک است.
نشاندهنده میزان موفقیت مشاغل در سرمایهگذاری
این معیار نشان میدهد که مشاغل تا چه میزان در سرمایهگذاری، بازار سهام، توسعه محصول و تبلیغات موفق هستند. علاوهبراین، بازده کیفیت سرمایهگذاری را نیز تعیین میکند.
ارائه یک تصویر مالی دقیق و بهروز از شرکت
این معیار مسیر حرکت تجارت بازاریابان را در زمینههایی مانند بازاریابی و فروش ترسیم میکند. از بررسی مداوم صورتهای مالی جهت مشاهده کلیه داراییهای فعالیتهای تجاری میبایست اطمینان حاصل شود.
مشخص نمودن محل پیشرفت
پس از بررسی صورتهای مالی، باید بخشهای نیازمند به افزایش کارکنان شاغل یا ارتقاء فناوری مورداستفاده برای تکمیل وظایف مختلف مشخص شود. این امر در رابطه با تبلیغات باید همراه با سایر معیارهای عملکرد ارزیابی گردد؛ بهعنوانمثال، با بالا بودن مقدار ROI و CTR پایین به معنای سودآوری کمپین بازاریابی است، اما تبلیغات افراد بیشتری را جذب نمیکند. این امر به معنای تنظیم خلاقیت تبلیغات یا افزایش بودجه است. اگر مقدار ROI پایین و CTR بالا باشد، این امر یعنی مخاطبان به پیشنهاد بازاریابان پاسخ نمیدهند. کسبوکارها برای رفع این مسئله میتوانند کارهای زیر را انجام دهند:
- بهبود قیف بازاریابی دیجیتال
- تنظیم صفحه فرود (Landing Page)
- بررسی مجدد شخصیت طراحیشده موردنظر خود در استراتژیهای بازاریابی
معایب استفاده از نرخ بازگشت سرمایه
عدم محدود بودن به زمان
اگر یک کسبوکار تمرکز بیشتری بر هزینه تبلیغات و درآمد بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ داشته باشد، قادر به درنظرگرفتن مدتزمان سرمایهگذاری خود نخواهد بود. این مسئله هنگام مقایسه جایگزینهای سرمایهگذاری امکان تبدیلشدن به امری مشکلساز را خواهد داشت؛ بهعنوانمثال، اگر یک سرمایهگذاری نسبت به یک سرمایهگذاری دیگر نرخ بازگشت بیشتری ایجاد کند، بدون توجه به زمان بازدهی آن نمیتوان یکی را برتر از دیگری دانست.
عدم سازگاری با ریسک موجود
بازده سرمایهگذاری بهطور مستقیم با ریسک ارتباط دارد. با افزایش پتانسیل بازده، ریسک آن نیز بیشتر میشود؛ برای نمونه، در زمینه بورس سهام با سرمایه کوچک معمولاً بازدهی بسیار بالاتری نسبت به توقف با سرمایه بزرگ دارد، اما در مقابل ریسک آن نیز افزایش مییابد.
تأکید بر سود مالی و عدم توجه به مزایای جانبی دیگر
این معیار مانند کلیه معیارهای سودآوری، بدون توجه به مزایای جانبی دیگر یک تکنیک تنها سود و زیان مالی را در نظر میگیرد. یکی از معیارهای ROI، به نام SROI یا بازده سرمایهگذاری اجتماعی، به محاسبه بازدههای غیرقابل محاسبه از نظر مالی مانند بازده اقتصادی، اجتماعی و محیطی میپردازد.
چگونه میتوان نرخ بازگشت سرمایه خود را بهبود بخشید؟
روشهای مختلفی برای بهبود این معیار وجود دارد، اما این امر به نوع بازده موردقبول سرمایهگذاران بستگی دارد. بازده موردنظر سرمایهگذاران میتواند بهصورت کاهش هزینهها، افزایش سود یا مزایای عملیاتی مانند افزایش آگاهی از نام تجاری باشد. تعیین اهداف و معیارهای قابلاندازهگیری به بازاریابان در افزایش بازدهی ابتکارات مختلفی که برای بهبود تجارت خود انجام میدهند، کمک میکند. در ادامه چند پیشنهاد برای کمک به افزایش بازده این معیار ذکر شده است:
تعریف دقیق بازده
تعریف آن چیزی که سرمایهگذاران بهعنوان بازده بالقوه یا بازده قابل دریافت از سرمایهگذاری طبقهبندی میکنند، اولین قدم در بهبود بازده سرمایهگذاری است. بازده میتواند شامل سود بیشتر، کاهش هزینههای تولید، فروش بیشتر، افزایش درآمد، رضایت بهتر مشتری یا اولویتهای یک برند تجاری باشد. بهتر است بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ به میزان مجاز از این معیارها استفاده شود؛ بهعنوانمثال، بهجای تعیین افزایش درآمد بهعنوان یک هدف، میتوان درآمد را در یک ماه و منطقه ویژه همراه با یک نماینده فروش یا از یک کانال توزیع خاص افزایش داد.
محاسبه بازده فعلی
بهمنظور بهبود بازده سرمایهگذاری و جلوگیری از نیاز به پیگیری سایر فرصتهای سرمایهگذاری با هزینه یا تلاش بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ بیشتر، باید بازده بهدست آمده از فروش یک محصول، حفظ یک کارمند خاص یا موارد دیگر اندازهگیری شود؛ بهعنوانمثال، یک کسبوکار روزانه ۱۵۰۰ واحد از محصولی را با نیروی کار فعلی درازای هر واحد ۵ دلار تولید میکند. در صورت افزایش کارکنان یا ماشینآلات، معیاری برای سنجش تغییرات جهت بهبود بازده در اختیار کسبوکارها قرار خواهد گرفت.
شناسایی سرمایهگذاری با مزایای بالقوه
اغلب سرمایهگذاران قادر به تشخیص سرمایهگذاریهای با بازدهی بالاتر نیستند. برای بهدست آوردن سرمایهگذاریهای خود، داشتن بینش در مورد سرمایهگذاریهای بالقوه با بازده مطلوب بسیار مهم است. همچنین، کسبوکار باید آگاه باشد که میزان مفیدبودن بازدههای مختلف برای افزایش رشد شرکت چقدر است.
سرمایهگذاری بر روی عوامل ماندگار
هیچگونه ترجیح ثابتی برای قراردادن منابع بر چیزی که تا ابد برای یک سازمان بهعنوان مزیت باقی بماند، وجود ندارد. سرمایهگذاری در کشف برخی اطلاعات جدید به اعضای کارکنان یا مدیران اصول اساسی در مورد رشد بازده آموزش میدهد و از مفید بودن آن در طولانیمدت اطمینان حاصل میکند.
افزایش درآمدها
یکی از راهکارهای افزایش بازده سرمایهگذاری، فروش و درآمد بالا است. در صورت افزایش بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ فروش و درآمد بدون اضافه نمودن هزینه و یا افزایش هزینهها در کنار سود اضافی بازده بهبود مییابد. مشاغل میبایست با استفاده از برآورد بازده فعلی خود، بهدنبال روشهایی برای بهبود فروش و درآمد باشند.
کاهش هزینهها
یکی دیگر از راهکارهای بهبود بازده، کاهش هزینهها است. با کاهش هزینه نیازی به افزایش فروش یا قیمت محصول بهمنظور بهبود بازده نخواهد بود.
با تقسیم سرمایه به هزینههای سربار و تولید راهکارهای بهتری برای کاهش هزینهها کشف میگردد. هزینههای سربار به معنای هزینههای غیرتولیدی مانند اجاره، تلفن و بیمه است. هزینههای تولید نیز هزینههای مشاغل برای ساختن یک واحد از محصول خود مانند مواد مصرفی و کارکنان است.
ارزیابی مجدد انتظارات
سرمایهگذاری کردن در یک کسبوکار صرفاً برای کسب منافع پولی نیست! تجدیدنظر در انتظارات بازاریابان به آنها در یافتن مزایای مبهم سودآوری کسبوکار کمک میکند. در ادامه چند مثال برای ارزیابی مجدد انتظارات ذکر شده است:
- ارائه جوایز گوناگون و برگزاری جشن در پایان سال منجر به افزایش فروش نمیشود، اما وفاداری مشتریان را افزایش داده و در حفظ آنها کمک میکند.
- افزایش مزایای کارکنان منجر به افزایش هزینهها میگردد، اما در مقابل استخدام کارکنان بهتر، افزایش روحیه و کارایی آنان را بهدنبال خود دارد.
- با تلاش و هزینه برای تبلیغات، تعداد مشتریان، ترافیک سایت و شهرت نام تجاری افزایش مییابد.
بهبود استراتژیهای بازاریابی
جهت ارزیابی صحیح این شاخص باید آن را با محدوده تاریخ متفاوت، کمپین تبلیغاتی جداگانه یا موارد دیگر مقایسه نمود. این مقایسه به بازاریابان کمک میکند تا از گزینش صحیح تکنیکهای بازاریابی فعلی خود اطمینان حاصل کنند. علاوهبراین، عوامل تغییریافته یا قابلبهبود نیز مشخص میگردد. در صورت آزمایش کمپینهای بازاریابی نیز این معیار مقایسه عملکرد آنان را نشان میدهد.
نرخ بازگشت سرمایه یک معیار مستقیم برای برآورد میزان سودآوری یک سرمایهگذاری است. باوجود محدودیتهای این معیار همچنان برای تحلیلگران تجاری در ارزیابی و رتبهبندی سرمایهگذاریها اهمیت بسزایی دارد. بازاریابان حرفهای با استفاده از میزان بازگشت سرمایه به ارزیابی عملکرد، تغییر و بهبود شرایط پیرامون سرمایهگذاری خود میپردازند.
برای مطالعه مقاله های دیگر در زمینههای مختلف فناوری اطلاعات و ارتباطات اینجا کلیک کنید.
نرخ بازگشت سرمایه چیست و چگونه محاسبه میشود؟
نرخ بازگشت سرمایه که با عنوان Return On Investment شناخته میشود یکی از معیارهای موفقیت واحدهای تجاری است. نرخ بازگشت سرمایه که با عبارت مخفف ROI هم شناخته میشود در بازارهای مالی و برنامهریزیهای تبلیغاتی نیز قابل استفاده است. به طور خلاصه هر شخص یا مجموعهای که قصد سرمایهگذاری داشته باشد، انتظار بازگشت سرمایه خود و کسب سود خواهد داشت. در این مقاله، به بررسی نرخ بازگشت سرمایه و نحوه محاسبه آن میپردازیم.
- نرخ بازگشت سرمایه چیست؟
- شرح یک مثال از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه در بازار بورس
- بررسی نکات کلیدی درباره نرخ بازگشت سرمایه
- کاربردهای نرخ بازگشت سرمایه
- بررسی مزایا و معایب نرخ بازگشت سرمایه
نرخ بازگشت سرمایه چیست؟
نرخ بازگشت سرمایه از آن دسته عنوانهایی است که تعاریف متعددی برای آن ارائه شده است اما برای درک بهتر و بیان سادهتر باید بگوییم که نرخ بازگشت سرمایه، نسبت سود کسب شده به میزان سرمایه پرداخت شده است. البته باید در نظر داشت که در این فرآیند سود به دست آمده ممکن است فقط بعد مالی نداشته باشد و آوردههای دیگری هم مطرح باشند که در حوزه برندسازی از اهمیت بالایی برخوردارند، پس به صورت خلاصه برای تعریف نرخ بازگشت سرمایه باید گفت که منظور همان درآمد و کسب سود در حوزههای مالی و امور کاری است.
سرمایهگذاران در تمامی بازارها از این نسبت به عنوان ارزیابی و بررسی عملکردهای اجرایی و سودآوری نیز استفاده میکنند. همین طور میتوان با استفاده از این نسبت، میزان نرخ بازگشت سرمایه در بازارهای متفاوت را با هم مقایسه کرد. به عنوان مثال شخصی که در بازار بورس سرمایهگذاری کرده است، میتواند نرخ بازگشت سرمایه در این بازار را با بازارهای دیگر مقایسه کند. از آنجایی که نرخ بازگشت سرمایه فقط به عامل سودآوری مربوط است، در فرآیند مقایسه این نسبت در بازارهای مختلف، هیچ گونه تداخلی پیش نخواهد آمد.
فرمول محاسبه نرخ بازگشت سرمایه به شکل زیر است:
نرخ بازگشت سرمایه = (کل هزینه – کل درآمد) / کل سرمایهگذاری
برای به دست آوردن درصد بازگشت سرمایه، نتیجه این فرمول در عدد ۱۰۰ ضرب میشود.
شرح یک مثال از محاسبه نرخ بازگشت سرمایه در بازار بورس
فرض کنید یک سرمایهگذار یک سهم را با قیمت ۵۰۰ تومان خریداری کرده باشد و بعد از گذشت یک سال قیمت هر سهم در بازار بورس به ۲۵۰۰ تومان رسیده باشد در این صورت این سرمایهگذار به ازای هر سهم ۲۰۰۰ تومان سود کسب کرده است که همین ۲۰۰۰ تومان به عنوان نرخ بازگشت سرمایه شناخته میشود؛ به شرطی که درست در همین زمان شخص دارایی سهام خود را در این قیمت به فروش برساند و این سود که همان نرخ بازگشت سرمایه است را دریافت کند. در این صورت میزان ROI شخص در این سرمایهگذاری ۲ یا همان ۲۰۰ درصد بوده است.
حال شخص دیگری را در نظر داشته باشید که سهمی با ارزش ۱۰۰۰ تومان را خریداری کرده و زمانی که ارزش آن به ۱۳۰۰ تومان رسیده است، قصد فروش دارد. زمانی که شخص دارایی سهام خود را در این قیمت به فروش برساند میزان ROI وی ۳/۰ یا همان ۳۰ درصد خواهد بود. این نرخ بازگشت سرمایه نسبت به مثال قبلی که دارای ROI 200 درصدی بود، در وضعیت پایینتری قرار دارد.
بررسی نکات کلیدی درباره نرخ بازگشت سرمایه
تا این بخش از مقاله، تا حدودی با موضوع نرخ بازگشت سرمایه آشنا شدیم. این نکته هم برای همه واضح است که اگر ما نرخ بازگشت سرمایه مثبت داشته باشیم، نشاندهنده خوب بودن اوضاع برنامهریزی یا استراتژیهای سرمایهگذاری است. این یعنی در این مسیر، علاوه بر بازگشت سرمایه اصلی، مقداری سود هم برای شخص یا شرکت عامل به وجود آمده است. حال اگر نرخ بازگشت سرمایه منفی شود، به این معنا است که در این فرآیند درآمد به اندازهای نبوده است که بتواند هزینهها را پوشش دهد. با این تعاریف نتیجه میگیریم که نرخ بازگشت سرمایه هر چه قدر بیشتر باشد بهتر است.
عامل نرخ بازگشت سرمایه برای هر شخص معانی و کاربردهای مختلفی میتواند داشته باشد. به عنوان مثال برای یک مدیر به عنوان یک عامل برای ارزیابی بازگشت هزینههای صرف شده و سود کسب شده در یک پروژه است، سرمایهگذاران در بورس میتوانند از آن برای ارزیابی یا تحلیل مدیریت سبد سهام خود استفاده کنند و …
کاربردهای نرخ بازگشت سرمایه
همانطور که میدانید مهمترین کاربرد ROI این است که با استفاده از آن میتوان ارزیابی کرد که به ازای سرمایهگذاری، چه نتیجهای حاصل شده و چه میزان سود در این فرآیند ایجاد شده است. با توجه به مثالی که در بخشهای قبل زدیم، متوجه شدیم که مثلا نرخ بازگشت سرمایه ۷۰ درصدی خیلی بهتر از یک نرخ بازگشت سرمایه ۱۰ درصدی است. این نسبت به وضوح میزان موفقیت در سرمایهگذاری را نشان میدهد.
ROI یک کاربرد دیگر هم دارد و آن هم زمانی است که ما بخواهیم محصول جدیدی را به بازار معرفی کنیم. با استفاده از این عامل میتوانیم میزان کسب سود یک محصول بعد از عرضه آن در بازار را اندازهگیری و بررسی کنیم.
بررسی مزایا و معایب نرخ بازگشت سرمایه
عوامل مربوط به بازارهای مالی و اقتصادی تا حدودی پیچیده هستند و شاید به راحتی نتوان به نتیجه نهایی دست پیدا کرد، ROI هم یکی از این عوامل است که در بازارهای مالی بسیار کاربرد دارد. حال هر شاخصی در بازارهای مالی و سرمایهگذاری دارای برخی مزایا و معایب است که در این بخش میخواهیم به مزایا و معایب شاخص ROI بپردازیم.
آشنایی با مزایای نرخ بازگشت سرمایه:
این شاخص اجازه ارزیابی و سنجش کیفیت و نتیجه خروجی را میسر میسازد و با استفاده از آن میتوان میزان کسب سود را اندازهگیری کرد.
با استفاده از این شاخص در نهایت میتوان برنامههایی برای بهینهسازی عملکرد تیم در مسیر دست یافتن به اهداف تدوین کرد.
این شاخص این امکان را ایجاد میکند که با بررسیهای دقیق میزان پتانسیل و توانایی سازمان برای تجارتهای کوتاهمدت و بلندمدت را ارزیابی کنیم.
نرخ بازگشت سرمایه امکان تحلیل و بررسیهای دقیق در زمان ارائه محصول جدید را فراهم میکند و به وسیله آن میتوان منظور میزان موفقیت و سودآوری محصول را بررسی کرد.
آشنایی با معایب نرخ بازگشت سرمایه:
در صورتی که در به دست آوردن این شاخص اشتباهی صورت گیرد، ممکن است نتایج زیانباری برای شرکت به وجود بیاید.
در بعضی از زمینهها، به خصوص محاسبه دقیق سود مشتریان و جشنوارهها، ممکن است با مشکل مواجه شویم.
محاسبه ROI برای بعضی روشهای تبلیغاتی به راحتی مقدور نیست.
در محاسبات ROI ارزش زمانی پول مطرح نیست که همین امر ممکن است دقت نتیجه حاصل را با خطا مواجه کند.
نرخ بازگشت سرمایه یا همان ROI یکی از شاخصهای بسیار مهم در امور مالی و سرمایهگذاری است. از این شاخص میتوانیم به منظور محاسبه میزان سرمایه برگشتی در یک فرایند سرمایهگذاری و سود کسب شده، استفاده کنیم. این شاخص نتایج مهمی را برای ما به ارمغان میآورد و با استفاده از آن تا حدودی میتوانیم موفقیت استراتژی مورد استفاده در یک پروژه را اندازهگیری کنیم. ROI مانند هر شاخص دیگری در بازارهای مالی و سرمایهگذاری دارای برخی مزایا و معایب است که به صورت دقیق در این مقاله به آنها اشاره کردیم. در برخی موارد باید در نظر داشته باشید که سود به دست آمده از یک سرمایهگذاری ممکن است فقط بعد مالی نداشته باشد و ابعاد دیگری مانند برندسازی را نیز پوشش دهد. در این وضعیت استفاده از ROI کمی پیچیدهتر خواهد شد.
نرخ بازگشت سرمایه (ROI)چیست؟فرمول محاسبه ROI وتحلیل آن
یکی از مهمترین دلایلی که موجب می شود تا در یک کسب و کار نوپا (و حتی یک نفره) موفق باشیم، شناخت قواعد و اصول دنیای کسب و کار است. نرخ بازگشت سرمایه (ROI) یکی از مهمترین اصولی است که با درک درستی از مفهوم آن، تا حد زیادی به موفقیت در کارنزدیک خواهیم شد.
معرفی معیار بازگشت سرمایه(ROI)
اگر از تمام افرادی که در کسب و کار خود با شکست مواجه شدند بپرسید ROI چیست واقعا پاسخی برای این سوال به شما نخواهند داد. و شاید همین عدم آگاهی از چنین مفهوم کلیدی موجب شکست آنها شده است. ROI مخفف عبارت Return Of Investmet به معنای نرخ باز گشت سرمایه است و یک معیار بسیار قوی برای ارزیابی نتایج حاصل از سرمایه گذاری است.
ROI چگونه محاسبه می شود؟
در این قسمت فرمول محاسبه ROI را توضیح داده و با ارائه یک مثال شما را بیشتر با این مفهوم آشنا خواهیم کرد.
در فرمول بالا، "ارزش فعلی سرمایه گذاری" به درآمد حاصل از سرمایه یا همان سود حاصل از سرمایه گذاری اشاره می کند. برای درک بهتر این فرمول به مثال زیر توجه فرمایید:
فرض کنید آقای X در سال 1395 روی پروژه 1 مبلغ 20 میلیون تومان و در سال 1397 نیز مبلغ 10 میلیون تومان روی پروژه 2 سرمایه گذاری کرده است. سود حاصل از پروژه 1مبلغ 21 میلیون تومان (بعد از 3 ماه ) و سود حاصل از پروژه 2 مبلغ 15 میلیون تومان (پس از 3 سال ) است. ROI برای پروژه 1 شاخص 5% و برای پروژه 2 شاخص 50% را نشان می دهد. واضح است که پروژه 2 یعنی یک موفقیت خوب برای سرمایه گذاری هدفمند. نکته مهم این است که در مثال فوق ،زمان محاسبه شده برای سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه 1 سال در نظر گرفته شده است، بسته به اینکه فاصله زمانی بین سرمایه گذاری و بازگشت سرمایه چقد است، باید در فرمول محاسبه نرخ سرمایه گذاری تغییراتی لحاظ شود. در ادامه به تغییرات فرمول محاسبه ROI و تحلیل آن خواهیم پرداخت.
تحلیل نتایج شاخص ROI
دراین بخش به تغییرات فرمول محاسبه ROI و تحلیل آن می پردازیم. برای دقیق تر شدن نتایج حاصل از ROI می توان خروجی فرمول را بر فاصله زمانی بین (سرمایه گذاری تا بازگشت سرمایه) تقسیم کرد. در مثال ذکر شده در بخش قبل اگر زمان سرمایه گذاری را در فرمول ROI لحاظ کنیم پی به اهمیت فاصله زمانی بازگشت سرمایه خواهیم برد. ROI برای پروژه 1عدد (20) و برای پروژه 2 عدد (16) را نشان میدهد. و این یعنی پروژه 1 وضعیت بهتر و سود آورتری برای آقای X داشته است.
هر چقدر نرخ بازگشت سرمایه عدد بیشتری را نشان دهد به معنی سود دهی بیشتر پروژه است و ROI منفی به معنی از دست دادن سرمایه خواهد بود.
چرا آشنایی با مفهوم ROI مهم است؟
نرخ بازگشت سرمایه، شاخصی است که به شما می گوید که چند درصد از سرمایه گذاری انجام شده توسط شما روی یک پروژه، سود آور بوده است، با توجه به اینکه خروجی این شاخص به صورت درصدی است، به راحتی می توانید سرمایه گذاری های مختلف خود را در پروژه های مختلف باهم مقایسه کنید. این شاخص گزارشی از آنچه کرده اید و ایده ای برای آنچه خواهید کرد در اختیار شما می دهد. علاوه بر آنالیز مالی سرمایه گذاری با استفاده از شاخص ROI می توانید نسبت زمانی که برای یک پروژه صرف کردید به درآمد به دست آمده خود را بسنجید.
به طور مثال شما 2 ماه (350ساعت) روی پروژه ای وقت گذاشتید و درآمد حاصل از آن 2000 دلار بوده است. شاخص ROI پروژه شما 5.7 می باشد. با استفاده از این شاخص می توانید ببینید آیا زمان خود را صرف کاری کردید که سودمند بوده است یا خیر.
همچنین می توانید میزان هزینه ای که صرف تبلیغات کردید را نسبت به سودی که از آن کسب کردید محاسبه نمایید و بررسی کنید که تبلیغات شما تا چه اندازه موثر و سودمند بوده است.
با توجه به نکاتی که به آنها اشاره شد اهمیت آنکه هر صاحب کسب و کاری بداند ROI چیست؟ و با روش های محاسبه نرخ بازگشت سرمایه برای پروژه های خود آگاه باشد، آشکار می گردد. مهمترین درسی که می توان از آشنایی با مفهوم ROI گرفت این است که زمان و هزینه خود را صرف فعالیتی کنید که بهترین نتیجه را برای شما به همراه داشته باشد.
شاخص بازگشت سرمایه گذاری (ROI) چیست؟
بازگشت سرمایه یکی از اصطلاحات رایج در حین کار و سرمایه گذاری است. کسب و کار هم مانند تمامی صنایع مجموعه اصطلاحات خودش را دارد. از آنجایی که یادگیری طرز کار کسب و کار و درک آن برای موفقیت، حتی در کسب و کار های تک نفره ی کوچک، ضروری است، دانستن این اصطلاحات بسیار حائز اهمیت است. یکی از این اصطلاحات بازگشت سرمایه گذاری یا شاخص ROI است. شاخص بازگشت سرمایه گذاری، سود مالی دریافتی از یک سرمایه گذاری را نشان می دهد. اساساً این رقم سنجش عایدی شما در مقایسه با داده های شما است. این اصطلاح در بسیاری از حوزه های مالی و همچنین کسب و کار مورد استفاده قرار می گیرد. در کسب و کار معمولا برای تعیین اثرگذاری نشان گذاری استفاده می شود، اما این تنها حوزه ای نیست که می توانید ROI را بسنجید. سرمایه گذاری های دیگر در کسب و کار، مانند تجهیزات و خدمات نیز باید یک ROI مطلوب داشته باشند.
وقتی حرف بر سر ROI است، هدفتان به حداکثر رساندن بازگشت سرمایه گذاری های حداقل است. میخواهید بیشتر از آنچه که گذاشته اید برداشت کنید.
محاسبه ی شاخص ROI
هدف، داشتن یک شاخص بازگشت سرمایه یا ROI بالا است. این عدد معمولا به صورت یک نسبت نشان داده می شود و با تقسیم سود به دست آمده از سرمایه گذاری بر مقدار سرمایه گذاری به دست می آید. به عنوان مثال اگر 1000 دلار در ماه برای تبلیغات کلیکی یک وبسایت (PPC) خرج کرده باشید و 2000 دلار مستقیما از این کمپین تبلیغاتی عایدتان شده باشد، 2000 را تقسیم بر 1000 کرده و به رقم 2 دلار می رسید. پس شاخص بازگشت سرمایه شما 2 دلار یا 2 به 1 است. به عبارت دیگر به ازای هر دلاری که صرف تبلیغات کرده اید 2 دلار به دست آورده اید .
نرخ بازگشت سرمایه (ROI)؛ سودی که با توجه به سرمایهگذاری اولیه نصیبتان میشود
موفقیت از دید آدمهای مختلف معانی متفاوتی دارد. یکی موفقیت را در کسب مدارج عالی میداند و دیگری داشتن یک شغل مناسب را غایت موفقیت مینامد. اما برای یک سرمایهگذار، موفقیت شکل و شمایل دیگری دارد. احتمالا همه با هم توافق داریم که سودآوری در بازار سرمایه مهمترین فاکتوری است که میتوان موفقیت را با آن سنجید. هرچند گاهی دستاوردها جنبههای غیرمالی هم دارند که نمیتوان از آنها چشمپوشی کرد. با این بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ همه به کمک نرخ بازگشت سرمایه یا ROI میتوان میزان کسب درآمد و موفقیت فعالان بازار سرمایه را سنجید. البته کاربردهای این نسبت فراتر از این مورد است که در ادامه با ارائه توضیحات بیشتر به آنها خواهیم پرداخت.
نرخ بازگشت سرمایه (ROI) چیست؟
نرخ بازگشت سرمایه یا (Return on Investment (ROI از جمله مهمترین مولفههای مالی است که میتواند میزان موفقیت و بازدهی سرمایهگذاری یک واحد تجاری یا فرد را نشان دهد. تعاریف مختلف و متعددی برای این واژه بیان شده است که در نهایت همگی به یک مفهوم واحد اشاره دارند.
به عنوان یک تعریف واضح و کلی، میتوان نرخ بازگشت سرمایه را چنین بیان کرد: نسبت سود دریافتی به ازای هزینه و سرمایههای پرداختی.
البته باید به این مسئله توجه کرد که سود حاصل فقط به پول و دارایی اشاره ندارد. مثلا مواردی مانند برندسازی نیز میتواند به عنوان سود لحاظ شود. محاسبه میزان سودآوری مالی در کسبوکارها مسئلهای است که به کمک نرخ بازگشت سرمایه قابل انجام است.
در بسیاری از مواقع منابع محدودی در اختیار داریم. به همین دلیل باید وسواس بیشتری در سرمایهگذاری به خرج دهیم. قطعا باید عوامل متعددی را بررسی کنیم تا متوجه شویم که کدام گزینه برای سرمایهگذاری مناسبتر است. یکی از این عوامل نرخ بازگشت سرمایه است که بسیار کمککننده خواهد بود.
در بررسیها و محاسبات معمولا این نسبت را به همراه شاخصهای دیگر اندازهگیری جریان نقدی مانند نرخ بازگشت سرمایه داخلی (IRR) و یا ارزش خالص فعلی میسنجند.
میتوان گفت ROI بیان میکند که چند درصد سود با گذشت زمان از یک سرمایهگذاری حاصل میشود. مثلا باید مشخص شود که در یک کمپین تبلیغاتی با توجه به هزینههایی که صورت گرفته چه میزان سود به دست آمده است.
بیشتر بخوانید
نرخ بازگشت سرمایه چگونه محاسبه میشود؟
میتوان به کمک یک فرمول ساده نرخ بازگشت سرمایه را محاسبه کرد؛ تنها کافی است سود حاصل از سرمایهگذاری را به کل هزینههایی که تا کنون صرف کردهایم، تقسیم کنیم.
نرخ بازگشت سرمایه = (کل هزینه – کل درآمد) / کل سرمایهگذاری
اگر در این معادله حاصل را در عدد ۱۰۰ ضرب کنیم، این میزان به درصد به دست خواهد آمد. رابطه ریاضی این فرمول به دو شکل زیر قابل ارائه است:
به این ترتیب میتوانیم بفهمیم با توجه به پولی که خرج کردهایم چقدر سود به دست آوردهایم. مطمئنا هر چقدر بازده بهتری داشته باشیم نشان از موفقیت بیشتر دارد. باید در این میان مشخص شود که هزینهها را برای چه کاری صرف کردهایم تا بتوانیم به خوب یا بد بودن عملکردمان پی ببریم.
سرمایهگذاران علاوه بر سنجش عملکرد سرمایهگذاریشان، برای تصمیمگیری و انتخاب یکی از پروژههای موجود از این نسبت استفاده میکنند. نوع سرمایهگذاری در این میان اهمیتی ندارد. چرا که هزینههای مربوط به هر زمینه در محاسبه نرخ بازگشت سرمایه مدنظر قرار داده میشود. مثلا میتوان سرمایهگذاری در بورس را با سرمایهگذاری در بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ تجهیزات مختلف مقایسه کرد.
درک مفهوم این نسبت بسیار ساده و البته تطبیقپذیر است. بسیاری از مواقع مدیران یک مجموعه هنگام خرید تجهیزات سرمایهای میتوانند با محاسبه این نرخ خرید بهتری انجام دهند. معاملهگران نیز از این نرخ برای خرید بهترین سهام استفاده میکنند. نکته مهم اینجاست که استانداردی برای محاسبه این نرخ وجود ندارد. چرا که درآمدها و هزینهها در حوزهها و مشاغل مختلف با هم متفاوتاند. همین مسئله میتواند منجر به تطبیقپذیری بسیار این نسبت شود که میتوان از آن در موارد گوناگون استفاده کرد.
دو سرمایهگذار را در نظر داشته باشید. سرمایهگذار اول در سال گذشته ۵۰۰ سهم پرریسک خریده است. ارزش هر برگ سهام ۱۰۰۰ تومان بوده است. اکنون و با گذشت یک سال هر سهمش تا قیمت ۳۰۰۰ تومان افزایش پیدا کرده است. یعنی روی هر سهم ۲۰۰۰ تومان سود. حالا او سهام خود را میفروشد. او در برابر هر ۱۰۰۰ تومان ۲۰۰۰ تومان سود به دست آورده است. این مسئله نشان میدهد که نرخ بازگشت سرمایه یا ROI برای او برابر است با ۲ یا ۲۰۰ بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ درصد.
حالا به سراغ سرمایهگذار دومی میرویم. فرض کنیم که او ۱۰۰ سهم خریده است که ارزش هر سهم ۱۰۰۰ تومان بوده و آن را در قیمت ۱۵۰۰ تومان به فروش رسانده است. نرخ بازگشت سرمایه این فرد برابر است با ۰.۵ یا ۵۰ درصد. میبینید که این نسبت در مورد قبلی بسیار بیشتر بود که نشانگر سودآوری بیشتر آن معامله است. به صورت نظری نیز میتوان دریافت که تبدیل ۱۰۰۰ تومان به ۳۰۰۰ تومان ارزشمندتر از تبدیل ۱۰۰۰ تومان به ۱۵۰۰ تومان است.
تجزیه و تحلیل نرخ بازگشت سرمایه
میتوان به طور کلی مثبت بودن عدد حاصل از محاسبات ROI را مسئلهای مثبت تلقی کرد. این امر نشان میدهد که سرمایهگذاری ما با سودآوری همراه بوده است. اما منفی بودن این مقدار نشان از آن دارد که سود حاصل از کسب و کار آنقدر نبوده که به هزینههای آن بچربد. پس هر سرمایهگذار وقتی ببیند این نسبت عدد بالاتری را به او نشان میدهد، بیشتر خوشحال میشود.
نرخ بازگشت سرمایه بالاتر = سودآوری بهتر = موفقیت بیشتر
قبلا هم گفتیم که این نسبت را میتوان در هر بستری استفاده کرد. یعنی یک سرمایهگذار، یک مدیر مجموعه و حتی یک شخص حقیقی هم میتواند با محاسبه نرخ بازگشت سرمایه یا ROI میزان برگشت داراییهایش را بررسی کند.
اما اگر به مثالی که بالاتر بیان کردیم دقت کنید، شاید پیش خودتان بگویید رسیدن قیمت سهم از ۱۰۰۰ تومان به ۳۰۰۰ تومان یک سال زمان برد. ولی شاید کسی که سهامش از ۱۰۰۰ تومان رسید به ۱۵۰۰ تومان تنها دو هفته از سرمایهگذاریاش گذشته باشد. باید گفت بله، در این نسبت ارزش زمانی پول جایی ندارد. البته اگر این موضوع را تنها برای خرید و فروش ساده سهام بخواهیم در نظر بگیریم چندان اهمیتی ندارد. اما اگر پای داراییهای ثابتی مانند ساختمان در میان باشد که ارزش آن هر سال افزوده میشود این امر مهم است. با این حساب اگر ارزش فعلی دارایی را در نظر بگیریم، آنچه به دست میآید، متفاوت خواهد بود.
نرخ بازگشت سرمایه سالیانه
از آنجا که مدت زمان سرمایهگذاری در این نسبت جایی ندارد، میتوان از نرخ بازگشت سرمایه سالیانه به منظور رفع این محدودیت استفاده کرد. فرمول محاسبه این نسبت به شرح زیر است:
در این فرمول n برابر است با سالهایی که دارایی را نگهداری میکنید.
مثلا فرض کنید در مدت پنج سال، ROI شما ۵۰ درصد بوده است. به صورت نظری میتوان دریافت که این دارایی سالانه ۱۰ درصد بازگشت سرمایه را با خود به همراه داشته است. هرچند این روش تقریبی است. چرا که آثار بهره مرکب در آن محاسبه نمیشود. به هر طریق طولانیتر شدن زمان سرمایهگذاری موجب بیشتر شدن تفاوت میان نرخ بازگشت سرمایه و نرخ بازگشت سرمایه سالیانه خواهد شد. البته فراموش نکنید که از این فرمول میتوان برای زمانهای کمتر از یک سال نیز استفاده کرد.
بیشتر بخوانید
مقایسه سرمایهگذاریها با توجه به ROI سالانه
برای آن که بتوانید سود حاصل از سرمایهگذاریها را با هم مقایسه کنید، میتوانید این کار را از طریق محاسبه نرخ بازگشت سرمایه یا ROI انجام دهید. به این مثال دقت کنید تا بهتر متوجه شوید که این نسبت چقدر کارگشا خواهد بود:
فرض کنید یک سهم در مدت پنج سال ۵۰ درصد نرخ بازگشت سرمایه داشته است. سهم دیگر هم نرخی برابر ۳۰ درصد در سه سال داشته است. در نگاه اول هر یک از این دو سهم سالانه ۱۰ درصد نرخ بازگشت سرمایه داشتهاند. اما آیا این مسئله به منزله برابر بودن بازدهی این دو سرمایهگذاری است؟ پاسخ منفی است. به محاسبات زیر نگاه کنید:
پس بازدهی سهم دوم بیشتر است. در حالی که بدون انجام محاسبات ممکن بود برداشت متفاوتی از این مسئله داشته باشیم.
کاربرد نرخ بازگشت سرمایه یا ROI چیست؟
از جمله مهمترین موارد استفاده ROI شرایطی است که در آن قصد محاسبه خروجی سرمایهگذاری خود را دارید. خروجی همان سودی است که از سرمایهگذاری عایدتان میشود. مثلا اگر نرخ بازگشت سرمایهتان پیشتر ۳۰ درصد بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ بوده و اکنون به ۵۰ درصد رسیده است، حق دارید به خودتان ببالید و از موفقیتتان دم بزنید.
کاربرد دیگر برای مواقعی است که قصد ارائه محصول جدیدی در بازار دارید. به کمک این نسبت میتوانید دریابید که این محصول چقدر سودآوری با خود به همراه دارد. پس از این که محصول را روانه بازار کردید، میتوانید با محاسبه ROI میزان سودآوری را به دست آورید. همچنین مواردی نظیر مقایسه سرمایهگذاریها و البته تصمیمگیری در خصوص انتخاب یکی از آنها مسئلهای است که میتواند هزینه فرصت از دست رفته را برای شما به حداقل برساند.
بیشتر بخوانید
بررسی مزایا و معایب ROI
معمولا فاکتورهایی نظیر ROI که با مسائل مالی بسیار سر و کار دارند، از پیچیدگیهایی برخوردارند. همچنین مانند سایر شاخصهای سنجش عملکرد، این نسبت نیز با مزایا و معایبی همراه است. اگر بخواهیم به چند مورد از مزایای این معیار اشاره کنیم، میتوانیم از موارد زیر نام ببریم:
- کمک به بررسی و سنجش کیفیت سود حاصل از سرمایهگذاری
- برآورد عملکرد در بهینهسازی هزینهها و صرفهجویی در آنها
- تجزیه و تحلیل ظرفیت برنامههای تجاری به منظور بازگشت سرمایه در بازه زمانی کوتاهمدت یا بلندمدت
- تولید و ارائه محصولات جدید با توجه به سیاستهای درآمدی و سودآوری کسب و کار
- سادگی محاسبات و قابلیت درک و فهم زیاد آن
- استاندارد بودن و عدم تفسیر نادرست
معایب زیر نیز در این میان به چشم میخورند:
- گمراهی مدیران در صورت اشتباهات محاسباتی
- وجود برخی مشکلات در محاسبه دقیق سود برخی از مشتریان و کمپینها
- مشکل در محاسبه میزان اثرگذاری روشهای تبلیغاتی در برخی موارد
- عدم توجه به ارزش زمانی پول
- عدم توجه به ریسک سرمایهگذاری
- عدم توجه به هزینههای مختلف در محاسبه ROI (که موجب تفاوت در مقدار حاصل از فرمول و نرخ واقعی بازگشت سرمایه خواهد شد.)
روشهای افزایش نرخ بازگشت سرمایه
برای بهبود ROI میتوان از روشهای گوناگونی استفاده کرد. مثلا افزایش میزان سود و کاهش هزینهها، بهبود کارایی و همچنین افزایش آگاهی از برند را میتوان به این منظور به کار بست.
کسب سودهای کلانتر، کاهش قیمت سربهسر محصول، کاهش هزینههای تولید و حتی افزایش رضایت مشتری میتواند به منزله اهداف بازگشت سرمایه در نظر بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ گرفته شود.
اما نخستین گام به منظور بهبود نرخ بازگشت سرمایه ارائه یک تعریف دقیق از بازگشت سرمایه موردنظرتان است. مثلا شاید بازگشت سرمایه برای یک نفر با تعداد فروش بیشتر برابری کند و برای دیگری با افزایش سود در هر فروش.
ممکن است فردی به جای تمرکز بر افزایش فروش، هدفش افزایش فروش در یک بازه بازگشت سرمایه یا «ROI» چیست؟ زمانی مشخص یا محدوده جغرافیایی خاصی باشد. همین مسئله موجب میشود که کانال توزیع خود را متناسب با هدفش انتخاب کند. این مسئله در بازارهای مالی نیز به چشم میخورد. سرمایهگذار میتواند با انجام انتخابهای هوشمندانهتر، به نرخ بازگشت سرمایه بالاتری دست پیدا کند.
مشکلاتی که سر راه اندازهگیری دقیق وجود دارد
اندازهگیری در این نسبت با مشکلات خاص خودش همراه است. این مسئله موجب میشود هرگز به ROI دقیق بازاریابی دست پیدا نکنیم. مثلا ممکن است یک مشتری پس از تبلیغاتتان به شرکت یا خدمات شما جذب شود. او میتواند خدمات شما را به شیوه بازاریابی دهانبهدهان به دوستانش نیز معرفی کند. اما محاسبه سود حاصل از اقدام این مشتری در نرخ بازگشت سرمایه مسئلهای نیست که بتوان به آسانی به آن دست یافت.
به طور کلی موارد بسیاری وجود دارند که به صورت غیرمستقیم در بازگشت سرمایه دخیل هستند ولی در نرخ بازگشت سرمایه لحاظ نمیشوند. این مسائل میتوانند با توجه به شرایط مختلف، اثرات گوناگونی بر نتیجه نهایی داشته باشند.
جمعبندی
هدف همه ما از سرمایهگذاری این است که پولی را که در یک پروژه سرمایهگذاری کردهایم پس از مدتی مجددا به دست آوریم و از سود آن نیز بهرهمند شویم. پس برای ما مهم است که از میزان تحقق این هدف آگاه شویم. نرخ بازگشت سرمایه یا ROI دقیقا به همین منظور محاسبه میشود. پس از این که این معیار را محاسبه میکنیم، میتوانیم متوجه شویم که با توجه به هزینههایی که انجام دادهایم، چقدر سودآوری داشتهایم. از این معیار میتوان در موارد مختلفی استفاده کرد. مثلا در بازار بورس برای خرید سهام و در شرکتها و کارخانهها برای خرید تجهیزات جدید. حتی در سرمایهگذاریهای شخصی در بخشهای گوناگون مانند املاک نیز میتوان از این نسبت استفاده کرد. اما معایبی نیز در این میان وجود دارد که میتوان به عدم توجه به ارزش زمانی پول و ریسک سرمایهگذاری در محاسبات اشاره کرد. البته میتوان نرخ بازگشت سرمایه را به صورت سالیانه محاسبه کرد تا به این طریق به برآوردهای صحیحتری دست پیدا کرد؛ در نتیجه میتوان دو یا چند سرمایهگذاری را با هم مقایسه کرد و عملکرد آنها را نسبت به یکدیگر سنجید.
دیدگاه شما