مراحل افزایش سرمایه در بورس

Toggle navigation

افزایش سرمایه

افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی عبارت است از افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت. به عبارت دیگر افزایش سرمایه یعنی افزایش تعداد سهام منتشره توسط شرکتهای سهامی . افزایش سرمایه شرکتها عموماً به یکی از دو دلیل ذکر شده خواهد بود،

۱) تامین منابع مالی جدید برای گسترش فعالیتهای شرکت

۲) اصلاح ساختار سرمایه شرکت

مراحل تصمیم گیری برای افزایش سرمایه یه این شکل است که ابتدا هیئت مدیره نسبت به افزایش سرمایه شرکت تصمیم گیری نموده و این تصمیم را به عنوان یک پیشنهاد در جلسه مجمع عمومی فوق العاده به رای گیری سهامداران می گذارد. نکته ای که در افزایش سرمایه شرکتها حائز اهمیت است، محل تامین این مبلغ است.

افزایش سرمایه

افزایش سرمایه در شرکتهای سهامی عبارت است از افزایش اسمی میزان سرمایه ثبت شده شرکت. به عبارت دیگر افزایش سرمایه یعنی افزایش تعداد سهام منتشره توسط شرکتهای سهامی . افزایش سرمایه شرکتها عموماً به یکی از دو دلیل ذکر شده خواهد بود،

۱) تامین منابع مالی جدید برای گسترش فعالیتهای شرکت

۲) اصلاح ساختار سرمایه شرکت

مراحل تصمیم گیری برای افزایش سرمایه یه این شکل است که ابتدا هیئت مدیره نسبت به افزایش سرمایه شرکت تصمیم گیری نموده و این تصمیم را به عنوان یک پیشنهاد در جلسه مجمع عمومی فوق العاده به رای گیری سهامداران می گذارد. نکته ای که در افزایش سرمایه شرکتها حائز اهمیت است، محل تامین این مبلغ است.

چرا هدف حافظ انتخاب مناسبی برای افزایش سرمایه شماست؟

برای دریافت مشاوره خارج از نوبت، تماس بگیرید

انواع افزایش سرمایه

۱) افزایش سرمایه از محل سود انباشته

بخشی از سود سالانه شرکتها در حساب سود انباشته آنها ذخیره میشود. این مقدار از سود در زمان مناسب به عنوان افزایش سرمایه با انتشار سهام جدید به حساب سرمایه شرکت منتقل میشود. این اوراق جدید به نسبت دارایی سهامداران قبلی بین آنها تقسیم میشود. به تفسیر دیگر، سودهایی که در سالهای گذشته بین سهامداران تقسیم نشده است در جهت جبران و احیاء مخارج مورد نیاز برای سرمایه گذاریهای جدید و سایر عملیات شرکت به کار گرفته شده و عملاً جریان نقدینگی جدیدی به شرکت ورود پیدا نمیکند. همانطور که مشخص است در این حالت سهامداران پولی برای خرید اوراق جدید تزریق نمیکنند، به همین دلیل اصطلاحاً به سهام تعلق گرفته به سهامداران “سهام جایزه” میگویند. این سهام جایزه به همه سهامداران تعلق دارد و سهامداران بدون نیاز به پرداخت هیچ گونه وجهی، مالک سهام جایزه شده به نحوی که میزان مالکیت سهامداران پس از این نوع افزایش سرمایه تغییری نخواهد کرد.

روش­های افزایش سرمایه شرکت از طریق مطالبات مراحل افزایش سرمایه در بورس حال شده

بعد پروسه ثبت شرکت افزایش سرمایه شرکت یکی از راه­هایی است که منجر به تامین منابع مالی شرکت­ها می­شود. شرکت­ها با اهدافی از قبیل توسعه فعالیت­های خود و همچنین حفظ قدرت رقابت خود و یا افزایش آن مبادرت به افزایش سرمایه می­کنند. علاوه بر این، در بعضی مواقع این امر با هدف­ اصلاح و پیشرفت ساختار مراحل افزایش سرمایه در بورس مالی شرکت انجام می­شود. این تامین منابع مالی شرکت­ها به روش­های مختلفی انجام می­گیرد. در مقاله پیش رو سعی داریم که به معرفی این روش­ها بپردازیم امیدواریم تا پایان این مقاله همراه ما باشید.

روش­های افزایش سرمایه شرکت

از روش­ها و راه­های بسیار زیادی می­توان برای افزایش سرمایه شرکت بهره برد اما بر اساس قانون تجارت، صدور سهام جدید و بالا بردن مبلغ اسمی سهام موجود اصلی­ترین روش­های آن می­باشند.

۴ روش برای افزایش سرمایه شرکت از طریق راه­های ذکر شده در بالا وجود دارد که این روش­ها عبارتند از:

1. مطالبات نقدی حال شده اشخاص از شرکت به سهام جدید تبدیل شود: این روش بهترین نوع افزایش سرمایه شرکت می­باشد. در این حالت باید همه مدارک مراحل افزایش سرمایه در بورس و سندهای مربوط توسط بازرس شرکت هم امضا شده باشد.
2. مبلغ اسمی سهم به صورت نقدی پرداخت شود: در این روش افزایش سرمایه شرکت سهامداران قادر هستند مقدار سرمایه شرکت را با مبلغ نقدینگی که دارند افزایش دهند.
3. اوراق قرضه به سهام تبدیل شود: از آن­جائیکه اوراق قرضه به رسمیت شناخته نشده است برای افزودن آن در پروسه افزایش سرمایه هم موضوعیتی نخواهد داشت.
4. سود تقسیم نشده حاصل از ارزش سهام جدید به سرمایه شرکت منتقل شود: بر اساس قانون ۱۴۰ قانون تجارت منتقل کردن هرگونه پس­انداز قانونی به مبلغ سرمایه شرکت ممنوع است.

گفتنی است که شرکت­ها برای افزایش سرمایه می­توانند از یکی از روش­های بیان شده و یا از ترکیبی از آن­ها به طور همزمان استفاده کنند.

در ادامه با دو روش افزایش سرمایه از طریق مطالبات حال شده و افزایش سرمایه از طریق دارایی­ها بیشتر آشنا خواهید شد.

افزایش سرمایه از طریق مطالبات حال شده

همان­طور که قبلا هم بیان شد یکی از راه­های افزایش سرمایه شرکت آورده نقدی و مطالبات حال شده است. شرکت­ها در حین فعالیت بنا به دلایل مختلفی نیازمند وجه نقد می­شوند. به طور مثال امکان دارد تصمیم داشته باشند فضای تولید خود را بزرگ­تر کنند و یا این­که سرمایه در گردش خود را افزایش دهند. در این حالت شرکت برای تامین منابع مالی خود دو راه پیش رو دارد: یک راه این است که از بانک وام بگیرد و یا این­که از سهامداران خود تقاضای سرمایه­گذاری جدید کند. واضح و مبرهن است که راه دوم مناسب­تر است زیرا چنانچه از بانک وام بگیرد مجبور است که مبلغ وام دریافتی را همراه با سودی که دارد به بانک برگرداند. از این رو شرکت­ها ترجیح می­دهند که وجه مورد نیاز خود را از طریق سرمایه­ گذاری مجدد سهامداران اخذ نمایند.

به این نوع افزایش سرمایه، افزایش سرمایه از آورده نقدی گفته می­شود. راندمان و آثاری که این روش برای افزایش سرمایه شرکت دارد در دراز مدت دیده می­شود. گفتنی است که در افزایش سرمایه از نوع آورده نقدی، سهامی با عنوان حق تقدم منتشر می­شود. حال ممکن است این سوال برایتان پیش آید که منظور از حق تقدم چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که در افزایش سرمایه از نوع آورده نقدی ترتیبی در نظر گرفته شده است که در آن افرادی که تا پیش از مجمع فوق­العاده، سهامدار شرکت بوده­اند در مقایسه با دیگر افراد شرکت، برای افزایش سرمایه شرکت اولویت بیشتری داشته باشند. از این رو سهام حق تقدم به سهامی گفته می­شود که از طرف شرکت منتشر می­شود.

نکته مهم افزایش سرمایه

حال این سوال پیش می­آید که منظور از مطالبات حال شده چیست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که: به طلبی که سهامداران به هر نحوی از شرکت دارند، مطالبات حال شده می­گویند. هنگام افزایش سرمایه سهامداران قادر هستند به جای وارد کردن پول به شرکت، از آن مبلغی که از شرکت طلب دارند برداشت کنند.

به طور مثال چنانچه قرار باشد تمامی سهامداران به منظور افزایش سرمایه نفری مبلغ ۲ میلیون تومان به حساب شرکت واریز کنند در این­جا سهامداری که از شرکت طلب دارد می­تواند اعلام کند که سهم واریزی­­اش را از روی طلبی که از شرکت دارد بردارند. به طور معمول شرکت­ها، افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده سهامداران را با هم به انجام می­رسانند ولی شرکت می­تواند افزایش سرمایه را تنها از یکی از حالات به انجام برساند. البته باید اذعان داشت چون همه سهامداران از شرکت طلب ندارند و یا این­که همه سهامداران تمایل ندارند وجه نقد وارد شرکت کنند معمولا این دو را با هم ترکیب می­نمایند.

افزایش سرمایه از طریق دارایی­ ها

در روش افزایش سرمایه از طریق تجدید ارزیابی دارایی­ها، شرکت­ها به بررسی مجدد دارای­های ثابت خود اعم از ساختمان، زمین، سرمایه­گذاری­ها، ماشین آلات و تجهیزات و … می­پردازند. این کار سبب بروز رسانی ارزش دارای­های شرکت در ترازنامه می­شود. این امر موجب می­شود که شرکت­ها بتوانند تسهیلات مالی و اعتباری بیشتری اخذ کنند و یا این­که قراردادهای بهتری با شرکا ببندند.

لازم است بدانید که باید در ترازنامه، معادله حسابداری برقرار باقی بماند. جهت تحقق این امر باید سرمایه شرکت افزایش یابد چرا که بدهی­های شرکت تغییری نکرده است. در این روش هیچ وجهی وارد شرکت نمی­شود و تنها در صورت­های مالی شرکت یک عملیات حسابداری انجام می­گیرد. لازم است بدانید که در این روش چنانچه تعداد سهام شما افزایش پیدا کند به همان میزان افزایش، قیمت آن کاهش می­یابد که در نهایت منجر به این می­شود که در دارایی­های شما تغییری حاصل نشود.

پس در نهایت باید گفت که در این روش منابع جدیدی وارد شرکت نمی­شود و همان­طور که قبلا هم ذکر شد تنها در ترازنامه، اطلاعات مالی مربوط به شرکت بروز می­شود. افزون بر این باید گفت که در این روش با توجه به درصد افزایش سرمایه، سهامداران دارای سهام جدیدی می­شوند که بعد از ثبت افزایش سرمایه می­توانند آن را نگه دارند و یا بفروشند.

مدارک مورد نیاز برای افزایش سرمایه شرکت شرکت­های سهامی

معرفی­ نامه نمایندگان، کپی گزارش بازرس قانونی، اساس­نامه شرکت، نامه­ای حاکی از عدم مشمولیت از سازمان بورس، معرفی سهامداران و آگهی ثبت تغییرات شرکت مهم­ترین مدارکی هستند که به منظور افزایش سرمایه شرکت مورد نیاز می­باشند.

افزایش سرمایه چیست؟ روش‌های افزایش سرمایه کدام است؟

هرگاه شرکت برای توسعه فعالیت‌های خود به منابع مالی جدید نیاز داشته باشد، با پیشنهاد هیئت مدیره، سهامداران شرکت، افزایش سرمایه را در جلسه مجمع عمومی فوق‌العاده مورد بررسی و رأی‌گیری قرار می‌دهند تا سرمایه شرکت به میزان مورد نظر افزایش یابد.

چطور از افزایش سرمایه شرکت‌ها اطلاع پیدا کنیم؟

شرکت‌ها قبل از افزایش سرمایه، ابتدا معمولا مدارک و مستندات افزایش سرمایه را روی سامانه کدال (codal.ir) ارسال می‌کنند.

همچنین چند روز قبل از بسته شدن نماد و برگزاری مجمع عمومی فوق العاده افزایش سرمایه، آگهی برگزاری مجمع روی سایت ذکرشده قرار می‌گیرد.

روش‌های افزایش سرمایه کدام است؟

الف) از محل سود انباشته و اندوخته طرح و توسعه در قالب سهام جایزه
ب) از محل آورده نقدی و مطالبات در قالب حق تقدم
ج) از محل صرف سهام.

در روش اول شرکت، سهام جدید ناشی از افزایش مراحل افزایش سرمایه در بورس سرمایه را به سهامداران می‌دهد و برای این کار نیازی به پرداخت وجه توسط سهامداران نیست.

در این حالت شرکت به دلیل اینکه سود انباشته قابل توجهی دارد، تصمیم می‌گیرد از محل سود انباشته افزایش سرمایه خود را انجام دهد.

در نهایت شرکت پس از افزایش سرمایه، سود سهمی (سهام جایزه) به سهامداران خود پرداخت می‌کند. پس از افزایش سرمایه برآورد قیمت جدید سهام را می‌توان به صورت زیر انجام داد:

در روش دوم شرکت، سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه را به ازای دریافت 1000 ریال برای هر حق تقدم (به قیمت اسمی سهم) به سهامداران می‌فروشد. در این حالت شرکت یا سود انباشته کافی ندارد و یا تصمیم استفاده از سود انباشته را برای افزایش سرمایه ندارد.

بنابراین هیات‌مدیره شرکت با تصویب مجمع فوق‌العاده تصمیم می‌گیرد از محل آورده نقدی یا مطالبات سهامداران افزایش سرمایه خود را انجام دهد.

بنابراین شرکت به منظور افزایش سرمایه ابتدا به سهامداران خود این حق را می‌دهد تا افزایش سرمایه دهند و این حق را به صورت برگه‌هایی با نام حق‌تقدم به سهامداران خود اعلام می‌کند.

سهامدار باید پس از دریافت حق‌تقدم، آن را پر کرده و برای شرکت ارسال کند. در این حالت سهامدار باید به ازای هر سهم جدید مبلغ یک هزار ریال (قیمت اسمی سهم) نیز به حساب شرکت واریز کند.

البته در صورتی که سهامدار مطالباتی از شرکت داشته باشد، می‌تواند از محل مطالبات این مبلغ را پرداخت کند، پس از افزایش سرمایه برآورد قیمت جدید سهام را می‌توان به صورت زیر انجام داد:

برآورد قیمت جدید = (نسبت افزایش + 1) ÷ قیمت قدیم + (1000× نسبت افزایش)

در روش سوم با سلب حق تقدم سهامداران، سهام جدید ناشی از افزایش سرمایه به قیمت بازار مورد پذیره‌نویسی کلیه متقاضیان قرار می‌گیرد.

مثال: قیمت سهام شرکتی 30 هزار مراحل افزایش سرمایه در بورس ریال است. این شرکت 200 درصد افزایش سرمایه می‌دهد. قیمت جدید سهم چقدر خواهد بود؟

الف) از محل سود انباشته

ب) از محل آورده نقدی یا مطالبات

در چه صورت افزایش سرمایه شرکت به سهامداران تعلق می‌گیرد؟

افزایش سرمایه به سهامداری تعلق می‌گیرد که در تاریخ اجرای مصوبه مجمع عمومی فوق‌العاده شرکت مبنی بر افزایش سرمایه، مالک سهام شرکت باشد.

اوراق جدید ناشی از افزایش سرمایه شرکت را چگونه می‌توان دریافت کرد؟

برای اطلاع از نحوه دریافت اوراق جدید ناشی از افزایش سرمایه هر شرکت پذیرفته شده در بورس می‌توان با قسمت اطلاع‌رسانی تالارهای معاملاتی و یا با امور سهام شرکت مربوطه ارتباط برقرار کرد.

گواهی حق‌تقدم خرید سهام چیست؟

سهامداران یک شرکت، به نسبت سهم خود، مالک آن شرکت محسوب می‌شوند و در خرید سهام جدید شرکت نیز در اولویت قرار دارند. به این اولویت، حق تقدم خرید سهام می‌گوینـد.

البته فقط زمانی که یک شرکت از محل آورده نقدی افزایش سرمایه می‌دهد، به سهامداران شرکت (نسبت به تعداد سهامی که دارد) حق‌تقدم خرید سهام، تعلق می‌گیرد.

حق تقـدم، چه جذابیتی برای سهامداران فعلی شرکت دارد؟

حتما به خاطر دارید که گفتیم قیمت سهام اغلب شرکت‌ها در بورس، بیشتر از قیمت اسمی آنهاست، به عنوان مثـال، اگرچـه قیمت اسمی سهام شرکت الف 100 تومان است، اما ممکن است قیمت این سهم در بورس، 150 تومان باشد.

در این صورت، قیمت بازار سهام شرکت الف، 50 تومان بیشتر از قیمت اسمی آن خواهد بود، بنابراین، سهامداران فعلی این شرکت با خرید سهام جدید، در واقع 50 تومان به ازای هر سهم سود بدست می‌آورند، سودی که تنهـا به سهامداران فعلی شرکت تعلق دارد.

سهامداران فعلی چگونه از تصمیم شرکت برای افزایش سرمایه مطلع می‌شوند؟

پس از آنکه موضوع افزایش سرمایه شرکت در مجمع فوق‌العاده به تصویب رسید، موضوع در روزنامه کثیرالانتشاری که به عنوان روزنامه رسمی شرکت انتخاب شده، منتشر می‌شود تا همه سهامداران از این تصیم مطلع شوند.

همچنین فرمی برای سهامداران آن شرکت ارسال شده و از آنها درخواست می‌شود تا درصورت تمایل به استفاده از حق تقدم خود برای خرید سهام جدید، فرم مذکور را تکمیل و برای شرکت ارسال نمایند. به این فرم، اصطلاحا گواهی حق تقدم خرید سهام گفته می‌شود.

آیا سهامداران فعلی یک شرکت، ملزم به استفاده از حق تقدم خود هستند و درصورت استفاده نکردن از حق تقـدم، از کسب سود ناشی از مابه‌التفاوت قیمت اسمی و قیمت بازار سهم محروم خواهند شد؟

سهامداران شرکت پس از دریافت گواهی حق تقدم خرید سهام، می‌توانند به یکی از سـه روش زیر اقدام کنند:

1- فرم استفاده از حق‌تقدم را در مهلت تعیین شده (که معمولا 60 روز است) تکمیل و برای شرکت ارسال کنند. این اقدام به منزله تمایل سهامدار به مشارکت در افزایش سرمایه شرکت است.

بنابراین وی باید علاوه‌بر تکمیل فـرم، به ازای هر حق‌تقدم ، مبلغ 100 تومان (قیمت اسمی سهام) را به حساب شرکت واریز نمایند تا سهام جدید، به نام آنها صادر شـود.

2- برخی‌ از سهامداران ممکن است به علت عدم اطلاع از افزایش سرمایه شرکت و یا هر دلیل دیگر، در مهلت تعیین شده هیچ اقدامی نکنند.

در این حالت، شرکت پس از پایان مهلت مقرر، حق‌تقدم باقیمانده را با قیمت روز بازار، در بورس فروخته و مابه التفاوت قیمت اسمی و قیمت بازار را به حساب سهامدارانی که از حق تقدم خود استفاده نکرده‌‌اند، واریز می‌کند.

3- دسته سوم از سرمایه‌گذاران، افرادی هستند که گواهی حق تقدم خرید سهام خود را در بورس می‌فروشند. این گروه از سهامداران می‌توانند برای فروش گواهی حق تقدم سهام خود، به یکی از شرکت‌های کارگزاری بورس مراجعه و این گواهی را به قیمت روز بازار، به فروش برسانند.

قیمت گواهی حق تقدم در بورس، معمولا معادل تفاوت قیمت اسمی (100 تومان) و قیمت بازار سهم است. بنابراین، اگر مثلا قیمت سهام شرکت الف در بورس، 150 تومان باشد، قیمت گواهی حق تقدم خرید سهام شرکت الف در بورس، حدودا 50 تومان خواهد بود:
50 =100 – 150

طبیعتا گواهی حق تقـدم خرید سهام، برای آندسته از سرمایه‌گذارانی که انتظار دارند قیمت سهم مذکور در آینده با افزایش مواجه شـود، جذابیت دارد، زیرا با خرید این گواهی، می‌توانند سهامدار شرکت مذکور شوند.

از آنجا که گواهی حق تقدم خرید سهام نیز همانند سهام، در بورس داد و ستد می‌شود، بنابراین یک ورقه بهادار به شمار می‌رود.

نکته‌ قابل توجه اینکه در هر صورت، مزایای ناشی از حق تقدم، به سهامداران شرکت تعلق دارند و حتی درصورت عدم استفاده آنها از حق تقدم، آنها از کسب این مزایـا محروم نخواهنـد شد، اگرچه برخی سهامداران ترجیح می‌دهند با دریافت سهام جدید، از این مزایا استفاده کنند و برخی دیگر، با فروش گواهی حق تقدم خود در بورس.

چه زمانی شرکت موظف است به اجبار سرمایه خود را کاهش دهد؟

اگر بر اثر زیان‌های وارده حداقل نصف سرمایه شرکت از بین برود، هیأت مدیره مکلف است بلافاصله مجمع عمومی فوق‌العاده صاحبان سهام را دعوت نماید تا موضوع انحلال یا بقاء شرکت مورد شور و رأی واقع شود.

هرگاه مجمع مزبور رأی به انحلال شرکت مراحل افزایش سرمایه در بورس ندهد باید در همان جلسه سرمایه شرکت را به مبلغ سرمایه خود کاهش دهد.

چالش ها و مزایای افزایش سرمایه

نویسنده: محمد حسین عبدالرحیمیان

سهام عادی هیچگاه به سررسید نمی رسند. این نوع سهام یکی از منابع دایمی تامین مالی به حساب می آیند.

انتشار و فروش سهام جدید باعث خواهد شد که انعطاف پذیری مدیریت شرکت از لحاظ تامین سرمایه در آینده بیش تر شود. یکی از استراتژی های متداول این است که شرکت ها برای تهیه سرمایه به منظور بازپرداخت بدهی های کوتاه مدت خود، سهام جدید منتشر می کنند.

استراتژی دیگر این است که شرکت ها از طریق انتشار سهام عادی درصدد برمی آیند تا نسبت بدهی ها به حقوق صاحبان سهام شرکت را پایین آورند و سپس با استفاده از مزیت حاصل، اقدام به انتشار اوراق قرضه کنند.

شرکت الزام قانونی به پرداخت سود به سهام داران عادی خود ندارد، بنابراین انتشار سهام عادی ریسک ورشکستگی و ریسک مالی شرکت را افزایش نمی دهد.

می توان به سرعت و بدون تحمل هزینه زیاد سهام عادی را منتشر و به بازار عرضه کرد. این کار از طریق اعطای گواهی حق تقدم به سهام داران موجود و استفاده از خدمات مؤسسات تامین سرمایه که موظف به خرید سهام عادی که پذیره نویسی نشده اند هستند، صورت می گیرد. اگر قیمت پذیره نویسی کم تر از قیمت جاری بازار سهام باشد، سهام داران از خرید سهام جدید استقبال خواهند کرد.

برای اکثر شرکت ها وضع به گونه ای است که با انتشار و عرضه سهام عادی جدید، در مالکیت و کنترل شرکت تغییری صورت نمی گیرد. سهام داران کنونی شرکت می توانند با استفاده از حق تقدم خرید، درصد مالکیت خود را حفظ کنند یا با مراجعه به بازار، سهام بیش تری بخرند.

معایب افزایش سرمایه

هزینه خاص سرمایه متعلق به سهام عادی در مقایسه با سایر ابزار تامین مالی، بیش تر است. این به آن معنی است که سهام عادی یک منبع گران قیمت تامین مالی است و باعث افزایش هزینه سرمایه شرکت می شود. بنابراین بهتر است شرکت هایی از این منبع استفاده کنند که دارای فرصت های سرمایه گذاری بسیار سودآور باشند.

سود سهام عادی پس از کسر مالیات پرداخت می شود در حالی که بهره اوراق قرضه هزینه قابل قبول مالیاتی است. بنابراین پرداخت سود سهام باعث صرفه جویی مالیاتی برای شرکت نمی شود.

شاید شرایط مندرج در اوراق قرضه شرکت به گونه ای باشد که میزان پرداخت سود سهام عادی را محدود کرده باشد. وجود این نوع قید و بندها باعث خواهد شد که انتشار سهام عادی جدید با مشکلاتی مواجه شود. این قید و بندها می توانند دست کم هزینه سرمایه متعلق به سهام عادی را افزایش دهند.

اگر شرکتی که سهامش در دست افراد محدودی است (سهامی خاص) بخواهد سهام جدیدی منتشر کند، در مساله مالکیت و کنترل شرکت مشکلات نسبتاً زیادی به وجود خواهد آمد.

در چنین شرایطی، سهام داران که تقریباً همه از مدیران شرکت هستند، ممکن است وجوه لازم را جهت مشارکت در افزایش سرمایه نداشته باشند و در این صورت درصد مالکیتشان در شرکت کاهش خواهد یافت.

انتشار سهام عادی جدید باعث خواهد شد که موقتاً سود هر سهم کاهش یابد. کاهش سود هر سهم بر قیمت سهام آثار منفی خواهد داشت.

همچنان که می دانیم در تئوری های مالی و بر اساس بعضی مدل های علمی، قیمت اوراق بهادار از جمله سهام عادی از طریق محاسبه ارزش فعلی جریانات نقدی آتی آن ها به دست می آید.

به عبارتی برای تعیین ارزش اوراق بهادار باید میزان جریانات نقدی ناشی از اوراق بهادار را همراه با زمان دریافت آن ها تعیین کرد و سپس با توجه به «نرخ تنزیلی» که با میزان ریسک این گونه اوراق بهادار متناسب باشد، ارزش فعلی آن ها را محاسبه کرد.

چون نرخ تنزیل یا نرخ بازده مورد انتظار سرمایه گذاران تابعی از میزان ریسک یا عدم اطمینان نسبت به جریانات نقدی آینده است، بنابراین نرخ تنزیل مورد استفاده باید با ریسک جریانات نقدی متناسب باشد.

با توجه به توضیحات فوق می توان نتیجه گرفت که به طور کلی قیمت بازار سهام به دو عامل اساسی سود و ریسک بستگی دارد. چنانچه شرکت افزایش سرمایه را جهت تامین مالی پروژه های سودآور نیاز داشته باشد سود شرکت نیز در دوره های آتی افزایش خواهد یافت و به این خاطر تاثیر مثبتی بر قیمت سهام خواهد گذاشت، اما چنانچه این وجوه در پروژه های با ریسک بالا و نیز مبهم در سودآوری مورد استفاده قرار گیرد شاید نتوان به افزایش سود سهام شرکت در آینده امیدوار بود و این رویداد می تواند تاثیر منفی بر قیمت سهام داشته باشد.

در یک تقسیم بندی کلان ریسک را می توان به دو جزء سیستماتیک و غیرسیستماتیک تقسیم کرد. تحقیقات انجام شده در ایران نشان می دهد که ریسک سیستماتیک و غیرسیستماتیک در سال های بعد از افزایش سرمایه نسبت به سال‌های قبل از آن نه تنها افزایش نداشته بلکه کاهش نیز داشته است یا حداکثر بدون تغییر باقی می‌ماند.

متاسفانه در سنوات گذشته به دلیل نبود تحلیلگران متخصص در بازار سرمایه، پدیده افزایش سرمایه با استقبال شدید سهام داران روبه رو و در نتیجه رشد کاذب قیمت ها و پیامد آن منجر به ترکیدن این حباب در دوره های بعد شد.

اما خوشبختانه در یکی، دو سال اخیر نگاه سهام داران به رویداد افزایش سرمایه علمی تر شده و چنانچه بدانند این تامین مالی به مصرف فعالیت های سودآور و با بازده بالا می رسد نسبت به آن واکنش مثبت نشان داده و قیمت سهام را افزایش می دهند.

اما چنانچه تشخیص مثبتی نسبت به نحوه تخصیص این وجوه نداشته باشند نسبت به آن واکنش منفی نشان داده و قیمت سهام در بازار کاهش می یابد.

به شکل تئوریک افزایش سرمایه نباید تاثیری در مراحل افزایش سرمایه در بورس ثروت سهام داران ایجاد کند، لیکن انتظارات مثبت و منفی در مورد نحوه مصرف این وجوه است که می تواند افزایش یا کاهش ثروت سهام داران را به دنبال داشته باشد.

در گذشته به دلیل نبود قابلیت معاملات مجدد حق تقدم، قیمت آن با قیمت محاسباتی اختلاف فاحشی داشت اما با مرتفع شدن این موضوع، اختلاف فاحش کاهش یافته و بقیه تفاوت به این خاطر است که حق تقدم تا زمان ثبت نمی تواند مزایای سهام را دارا باشد.

در یکسال گذشته به دلیل وجود ریسک بالا در بازار و عدم تزریق نقدینگی جدید به آن استقبال از رویداد افزایش سرمایه در میان سرمایه گذاران وجود نداشته است و چنانچه در موارد محدودی این عمل انجام می گرفت سهام داران قدیمی برای تامین مالی جهت شرکت در افزایش سرمایه مجبور به فروش دیگر سهام خود بودند که این امر به منفی شدن بیش تر بازار کمک می کرد.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

مراحل افزایش سرمایه در بورس

Toggle navigation

قانون و دستورالعمل افزايش سرمايه شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس تهران يا فرابورس ايران از طريق صرف سهام با سلب حق تقدم

به استناد ماده 5 « قانون افزايش سرمايه شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس تهران يا فرابورس ايران از طريق صرف سهام با سلب حق تقدم » مصوب 1399/05/29 مجلس شوراي اسلامي دستورالعمل اجرايي افزايش سرمايۀ شركت هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران يا فرابورس ايران از طريق صرف سهام با سلب حق تقدم توسط بورس و اوراق بهادار ، تهيه و در تاريخ 1399/08/21 در (7) ماده و (3) تبصره به شرح زير به تصويب شوراي‌عالي مراحل افزایش سرمایه در بورس بورس و اوراق بهادار رسيد.

اصطلاحات و واژه‌هايي كه در ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار جمهوري اسلامي ايران مصوب آذر ماه 1384 مجلس شوراي اسلامي تعريف شده اند، به همان مفاهيم در اين دستورالعمل به كار رفته اند و واژه هاي ديگر داراي معاني زير مي باشند:

شركت: كليه شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران يا فرابورس ايران كه در يكي از تابلوهاي بورس ها درج شده باشند.

• بند سه:
  بورس: بورس اوراق بهادار تهران يا فرابورس ايران،

• بند چهار:
  سامانه كدال: سامانه جامع اطلاع‌رساني ناشران اوراق بهادار ثبت شده نزد سازمان،

قانون: قانون افزايش سرمايه شركت‌هاي پذيرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران يا فرابورس ايران از طريق صرف سهام با سلب حق تقدم مصوب 1399/05/29 مجلس شوراي اسلامي،

صرف سهام: مبلغي كه علاوه بر مبلغ اسمي هر سهم (معادل 000ر1 ريال) به عنوان اضافه ارزش سهام جديد از خريداران دريافت مي شود.

قيمت عرضه عمومي: مبلغي كه با تصويب مجمع عمومي فوق العاده صاحبان سهام شركت و يا هيئت‌مديره شركت (پس از تفويض مجمع) جهت فروش هر سهم به عموم، تعيين مي شود. قيمت عرضه عمومي نمي تواند كمتر از ارزش اسمي هر سهم باشد.

افزايش سرمايه با سلب حق تقدم: افزايش سرمايه شركت ناشي از سلب حق تقدم از سهامداران فعلي و عرضه عمومي سهام جديد در بورس با رعايت تشريفات لايحه قانوني اصلاح قسمتي از قانون تجارت و مقررات مربوطه.

ساير روش هاي تأمين مالي از بازار سرمايه: افزايش سرمايه از محل مطالبات و آورده‌ نقدي، انتشار انواع اوراق مالي اسلامي و اوراق اختيار فروش تبعي كه به قصد تامين مالي منتشر شود.

تاريخ افشاي افزايش سرمايه: تاريخي كه پيشنهاد هيئت‌مديره شركت درخصوص افزايش سرمايه در سامانه كدال جهت اطلاع سهامداران افشا مي شود.

شركت‌هايي كه رابطه سهامداري مستقيم يا غير مستقيم با دستگاه اجرايي موضوع مادۀ (1) قانون دارند، موظفند قبل از اخذ هرگونه تصميم درخصوص انتخاب ساير روشهاي تامين مالي از بازار سرمايه و افشاء آن، اظهارنظر حسابرس و بازرس قانوني خود را درخصوص وضعيت شموليت با توجه به مفاد ماده (1) قانون و تبصره آن به انضمام مستندات لازم بر اساس تركيب اعضاي هيئت مديره و تركيب سهامداري (از حيث وابستگي اكثريت اعضاي هيئت‌مديره به دستگاه هاي اجرايي)، و اقرارنامه هيئت‌مديره شركت در اينخصوص را جهت بررسي شموليت به سازمان ارسال نمايند.

گزارش توجيهي افزايش سرمايههاي مرتبط با ساير روشهاي تأمين مالي شركت‌هاي مشمول تحت كنترل دستگاه هاي اجرايي، همواره بايد شامل توجيه تامين مالي نيازهاي شركت، با استفاده از روش صرف سهام با سلب حق‌تقدم باشد كه اجرايي نمودن آن اولويت دارد.

در صورت عدم امكان پذيري انجام افزايش سرمايه با توجه به شرايط اين دستورالعمل، افزايش سرمايه از ساير روش ها قابليت اجرا داشته و يا افزايش سرمايه از روش صرف سهام با سلب حق تقدم مي تواند در اختيار هيئت‌مديره قرار گيرد.

استفاده از ساير روش هاي تأمين منابع مالي از بازار مراحل افزایش سرمایه در بورس سرمايه، براي شركت‌هاي تحت كنترل دستگاه‌هاي اجرايي، منوط به تأييد سازمان مبني بر عدم امكان تأمين مالي از طريق صرف سهام با سلب حق تقدم است.عدم امكان تأمين مالي به تشخيص سازمان و براي شركت‌هايي كه تاريخ افشاي افزايش سرمايه آنها بعد از لازم الاجرا شدن قانون است، با توجه به وضعيت شركت و بازار تعيين مي شود از جمله اين موارد به شرح زير است:
• بازار شرايط و ظرفيت عرضه سهام ناشي از فرايند افزايش سرمايه از روش صرف سهام با سلب حق تقدم را نداشته باشد و يا عرضه سهام با توجه به اندازه شركت متقاضي بر شرايط كلي بازار تاثيرگذار باشد،
• شرايطي كه مطابق آيين نامه حفظ ثبات بازار سرمايه و صيانت از حقوق سرمايه گذاران و سهامداران در تاريخ 1399/06/29 به تصويب شوراي‌عالي بورس و اوراق بهادار رسيده است،
• شركت باتوجه به ساختار مالي و مقررات بازار سرمايه، حائز شرايط لازم براي انجام افزايش سرمايه مذكور نباشد.

در شرايط عدم امكان بازار سرمايه جهت انجام افزايش سرمايه به طريق صرف سهام با سلب حق تقدم، سازمان مي‌تواند تا مدتي مشخص استفاده از ساير روشهاي تامين مالي از بازار سرمايه را براي شركت‌هاي تحت كنترل دستگاه هاي اجرايي، مجاز اعلام نمايد. اين مدت بر اساس مصوبه هيئت‌مديره مشخص مي شود.

قيمت نهايي عرضۀ عمومي سهام بايد با درنظر گرفتن معيارهاي كارشناسي و روندهاي بازار به گونه‌اي تعيين شود كه با احتساب زمان معمول بين تصويب قيمت در مجمع و اجرايي شدن عرضه عمومي، امكان عملي شدن افزايش سرمايه فراهم باشد. در صورتي كه بر اساس تصميم مجمع عمومي فوق‌العاده، صرف سهام در حقوق صاحبان سهام اندوخته گردد قيمت عرضه سهام مي‌تواند با اجازه مجمع يادشده و بر اساس شرايط بازار و رقابت خريداران به قيمتي بيش از قيمت مجمع صورت گيرد.

اعتبار مجوز صادر شده توسط سازمان جهت عرضه عمومي براي شروع پذيره نويسي، حداكثر شصت روز از تاريخ صدور مجوز توسط سازمان است. اين مهلت با ارائه دلايل موجه و مورد قبول سازمان، قابل تمديد است. حداكثر روزهاي قابل تمديد و تعداد دفعات تمديد مهلت استفاده از مجوز افزايش سرمايه جهت شروع پذيره نويسي عمومي، با توجه به اقدامات انجام شده جهت اخذ مجوز انتشار اعلاميه پذيره نويسي عمومي از مرجع ثبت شركت‌ها، به درخواست شركت و با تشخيص سازمان تعيين خواهد شد.

صرف سهام ايجاد شده با تصميم مجمع عمومي فوق العاده مي تواند به اندوخته منتقل گردد و يا در ازاي آن سهام جديد (سهام جايزه) به صاحبان سهام سابق تعلق گيرد.

توزيع نقدي اندوخته صرف سهام بين صاحبان سهام سابق يا كاهش سرمايه بعد از افزايش سرمايه از طريق صرف سهام با سلب حق تقدم، مگر به موجب احكام قضايي، ممنوع مي باشد.

مراحل افزایش سرمایه شرکت ها به چه صورت است؟

به افزایش تعداد سهام عرضه شده از سوی شرکت های بورسی افزایش سرمایه گفته می شود که در صورت موافقت سازمان بورس و اوراق بهادار، با دو هدف تامین منابع مالی جدید به منظور گسترش فعالیت‌ های شرکت و یا اصلاح ساختار سرمایه شرکت انجام می شود. در این نوشته قصد داریم بگوییم مراحل افزایش سرمایه شرکت ها به چه صورت است. به این صورت که شرکتی که قصد افزایش سرمایه داشته باشد باید تعدادی سهام جدید انتشار دهد و به سهامداران بفروشد تا مبلغ مورد نیاز برای افزایش سرمایه آن تامین شود. در حقیقت افزایش سرمایه یکی از روش های تامین مالی شرکت ها می باشد و گاهی نیز به منظور اصلاح و بهبود ساختار مالی شرکت ها انجام می شود و اختیاری است.

مراحل افزایش سرمایه در شرکت ها

قبل از بیان فرایند افزایش سرمایه شرکت ها نگاهی به انواع افزایش سرمایه بیاندازیم. میزان افزایش سرمایه شرکت ها طی جلسه مجمع عمومی فوق ‌العاده از سوی سهامداران مورد بررسی قرار می گیرد و در صورت موافقت، مراحل لازم برای افزایش سرمایه انجام می شود. افزایش سرمایه در شرکت ها به چند روش انجام می شود که فرق اساسی بین روش های افزایش سرمایه، در محل تامین این منابع جدید است. انواع افزایش سرمایه شرکت های بورسی:

• افزایش سرمایه از محل تجدید ارزیابی دارایی ها
• افزایش سرمایه از محل سود انباشته
• افزایش سرمایه از محل آورده نقدی و مطالبات حال شده
• افزایش سرمایه از محل صرف سهام

برای افزایش سرمایه در بورس اطلاعیه ای به منظور اظهار نظر حسابرس مورد نظر تهیه می مراحل افزایش سرمایه در بورس شود که در سایت کدال منتشر می شود و شامل چند مرحله است که با توجه به نوع افزایش سرمایه‌ امکان دارد برخی از مراحل اجرا نشود و یا به ترتیبی که در ادامه ذکر شده نباشد:

1 – در اولین مرحله از افزایش سرمایه، هیئت مدیره شرکت پیشنهاد افزایش سرمایه را ارائه می‌دهد و به تصویب می رساند.

2 – مرحله بعدی از افزایش سرمایه شرکت های بورسی این است که حسابرس با توجه به فرضیات ذکر شده افزایش سرمایه را مورد بررسی قرار می دهد و اگر ایراد یا مشکلی وجود نداشته باشد همه یا بخشی از افزایش سرمایه را تایید می کند.

3 – سومین مرحله از افزایش سرمایه شرکت ها ارسال مدارک و مستندات افزایش سرمایه شرکت ها برای اداره ثبت شرکت ‌ها و سازمان بورس می باشد.

4 – تاییدیه سازمان بورس مرحله بعدی افزایش سرمایه یک شرکت است که با براساس مستندات ارسالی افزایش سرمایه را تایید می کند.

5 – بعد از تایید سازمان بورس، اطلاعیه صدور مجوز افزایش سرمایه روی سایت کدال منتشر می شود که به معنای موافقت سازمان بورس با افزایش سرمایه شرکت مورد نظر است.

6 – در این مرحله تاریخ مجمع فوق العاده شرکت مشخص می شود تا نسبت به میزان افزایش سرمایه و قیمت سهام تصمیم گیری شود.

7 – درج آگهی برای دعوت سهامداران به مجمع عمومی فوق العاده، مرحله دیگری برای افزایش سرمایه شرکت های بورسی است. این آگهی روی سایت کدال منتشر می شود و از سهامداران خود دعوت می کند تا در زمان و مکان مشخصی برای تصمیم گیری در خصوص افزایش سرمایه تصمیم بگیرند.

8 – در این مرحله تصمیماتی که در مجمع فوق العاده گرفته شده، (اعم از مبلغ افزایش سرمایه و درصد آن) اعلام و بر روی سایت کدال منتشر و بطور قطعی در اداره ثبت شرکت ها درج می شود. مهلت استفاده از مجوز افزایش سرمایه در صورت موافقت بورس می‌تواند تمدید شود.

9 – در صورتی که افزایش سرمایه شرکت ها از طریق محل آوره نقدی سهامداران باشد، بعد از مجمع فوق العاده و بازگشایی سهم در سامانه کدال اطلاعیه ای منتشر می شود با عنوان (مهلت استفاده از حق تقدم خرید سهام) که به مدت 60 روز از زمان بازگشایی به سهامداران مهلت می دهد تا یا سهام خود را بفروشند و حق تقدم سهام را به فرد دیگری واگذار کنند ( که به این ترتیب از فرآیند افزایش سرمایه خارج می شوند) و یا اینکه بعد از پایان این 60 روز، مبلغ 100 تومان به ازاری هر حق تقدم، به حساب شرکت مورد نظر واریز و در افزایش سرمایه شرکت کنند و سهام های اضافه شده را معامله کنند.

10 – در مراحل افزایش سرمایه شرکت ها، آخرین مرحله اعلام نتایج و قیمت تمام شده حق تقدم های معامله شده است که سهامدار از طریق تماس با امور سهامداران شرکت مربوطه مبالغ فروش را به حساب خود عودت می دهد.

برای ثبت افزایش سرمایه شرکت ها، قبل از مراجعه به موسسات حقوقی معتبر باید از مشاوره متخصصان و کارشناسان حرفه ای استفاده کرد و افراد نیز برای شرکت در افزایش سرمایه شرکت ها باید قبل از تاریخ برگزاری مجمع فوق العاده شرکت مورد نظر، سهام آنرا خریداری کرده باشند.

نکاتی مراحل افزایش سرمایه در بورس در مورد افزایش سرمایه

• افزایش سرمایه شرکت ها باعث می شود قیمت سهام آن شرکت کاهش پیدا کند، اما در مقابل تعداد داراریی سهام افراد بیشتر می شود.

• در اکثر موارد با کاهش قیمت سهم شرکت در اثر افزایش سرمایه، موقعیت مناسبی برای سرمایه گذاران جدید فراهم می شود تا سهم را با قیمت مناسبتری خریداری کنند و افزایش تقاضا برای خرید سهام منجر به افزایش قیمت سهم و رشد آن می شود. (البته همیشه به این شکل نیست و در مواردی نیز کاهش قیمت سهام مشاهده شده است.)

• بعضی از شرکت ها افزایش سرمایه خود را با روش ترکیبی انجام می دهند و دو روش افزایش سرمایه را با هم ترکیب می کنند. محاسبه قیمت برای روش ترکیبی افزایش سرمایه باید از طریق دو روش مورد استفاده انجام شود که به آن قیمت تئوریک سهم گفته می شود.

• حق تقدم سهام یکی از مواردی است که در افزایش سرمایه شرکت ها مورد توجه قرار می گیرد. با افزایش سرمایه یک شرکت سهامداران قبلی برای خرید سهام آن حق تقدم دارند و این حق قابلیت فروش دارد. اما مجمع عمومی فوق العاده این اختیار را دارد که چنین حقی را به سهامداران واگذار نکند و تنها ارزش سهام را به افراد سهامدار پرداخت کند.

همان طور که دیدید مراحل افزایش سرمایه شرکت ها دارای مراحل قانونی خاص خود است که ممکن است موافقت با آن ماه ها به طول بیانجامد.