آینده بورس از نگاه کارشناسان

امروز بازار سرمایه با اصلاح شاخص در ابتدای بازار مواجه شد و شاخص تا محدوده یک میلیون و ۵۴۲ هزار واحد رسید اما در نیمه دوم و پایان بازار روند مثبت به شاخص کل بازگشت و در کانال یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد به کار خود پایان داد. اما پیش‌بینی کارشناسان از روند بازار در روزهای آینده به چه صورت است؟

آینده بورس از نگاه کارشناسان

شنبه, 04 مرداد 1399 | 15:05:46

پيرو انتشار پیشنهادات 25 پژوهشگر مالی و اقتصادی برای کاهش مخاطرات بازار، كانون نهادها دومين برنامه از سري سمينارهاي آنلاين خود را به اين موضوع اختصاص داد. این سمينار آنلاين در ساعت 14 تا 16 روز چهارشنبه 25 تير ماه 1399 برگزار شد. (لینک دریافت فایل صوتی جلسه) (لینک مشاهده فایل تصویری جلسه)

در اين سمينار كه با حضور دو تن از امضاء كنندگان اين بيانيه و همچنين دو تن از فعالان بازار به نمايندگي از منتقدين اين بيانيه برگزار شد، بندهاي مختلف اين بيانيه مورد بحث و تبادل نظر قرار گرفت.

آقايان دكتر محسن يزدان پناه و صادق الحسيني به عنوان امضاء كنندگان بياينه و آقايان سياوش وكيلي و فرهنگ قراگوزلو به عنوان نمايندگان فعالان بازار در اين سمينار آنلاين حضور داشتند و عليرضا توكلي معاون توسعه كانون نهادهاي سرمايه‌گذاري مديريت اين جلسه را برعهده داشت.

در ابتدا الحسینی بیان داشت: رشد بورس در یک سال و چند ماه گذشته باعث شده تا بورس تهران در یک بازه ده ساله به لحاظ بازدهی دلاری نه فقط در صدر بورس جهان، بلکه در صدر تمام دارایی‌هایی مالی قرار گیرد. دارایی مالی که بعد از بورس تهران بیشترین بازدهی را داشته فکر می‌کنم بورس نیوزلند باشد که بازدهی 40-50 درصدی کمتر از بورس تهران داشته است. اگر از سال 89 تا 99 را بررسی کنیم، در این بازه ده ساله، هم بازار ارز هم بازار طلا و هم بازار مسکن تقریبا 18 برابر شده اند، در این مدت شاخص بورس از 23 هزار به 1700 هزار رسیده است، یعنی حدود 73-74 برابر شده است. یعنی چه دلاری حساب کنیم و چه در مقایسه بقیه بازارهای دارایی[1] حساب کنیم، این اختلافی که بازدهی بورس کشور با بقیه بازارهای دارایی دارد، نیاز به توجیه جدی دارد. معمولا در دنیا توجیه اختلاف بازار سهام با دیگر بازارها، اختلاف اهرم است و اعتبارات بیش‌تری که معمولا این بخش از بخش‌های دیگر دارد. ولی در بازار سهام ایران اهرم پایینی داریم و در نتیجه توجیه کننده نیست. از سوی دیگر می‌توانیم نسبت ارزش بازار بورس به نقدینگی را بررسی کنیم. می‌بینیم ارزش بازار بورس به نقدینگی از یک متوسط حدود 50 درصد به بیش از 230-240 درصدی رسیده. حال اگر بازار فرابورس را هم حساب کنیم به اعداد بالاتری دست پیدا می‌کنیم.

وی افزود: از سمت دیگر اگر به ارزش دلاری بازار نگاه کنیم متوجه می‌شویم که در اوج خود که سال 92 بوده است، نزدیک به 141 میلیارد دلار بوده. در این مدت نزدیک به 70-80 هزار میلیارد تومان، عرضه اولیه داشتیم اما در حال حاضر ارزش دلاری بازار به 300 میلیارد دلار رسیده است. (فقط بازار بورس و نه فرابورس)

این کارشناس گفت: این اعداد ارقام تنها اشاره‌ای دارد که یا مشکلی وجود دارد و یا توضیحی وجود دارد. من به شخصه برای این موارد هیچ توضیحی ندارم. این روزها جمعیت زیادی وارد و درگیر بازار بورس شده‌اند و بعضا عده‌ای خانه‌ و یا تنها دارایی خود را در این مسیر فروخته‌اند. این موارد می‌تواند مسائل زیادی برای اقتصاد ایران و پایدارای خود این بازار ایجاد کند. ما اگر می‌خواهیم بازار پایدار، سود ده، عمیق و با مشارکت بلند مدت داشته باشیم و اشخاص تازه وارد به راحتی از آن خارج نشوند، باید توجه کنیم که حداقل آموزش‌ها و هشدارهای لازم برای جلوگیری از هیجانات بی مورد در بازار گرفته شود تا رشد بلند مدت در بازار تضمین شود و اهمیت این بازار در اقتصاد ایران تثبیت شود.

هدف از افزايش نرخ سود چيست؟

در ادامه این جلسه سیاوش وکیلی بیان داشت: نفس بیانیه و دغدغه‌مندی فعالان نسبت به بازار بسیار خوب است. این بیانیه رویکردهای نسبتا متناقض دارد. در بند دو توصیه به افزایش نرخ سپرده‌های بانکی و بین بانکی، این ذهنیت را ایجاد می‌کند که فعالان بایستی مقداری از آن پول‌هایی که از سپرده‌های بانکی خارج و به بورس منتقل کرده‌اند را به بانک بازگردانند. به نظر من باید مقداری کلان‌تر نگاه کنیم و رویکردهایمان را مشخص کنیم. مثلا هدایت به سمت تولید نیازمند راهکار است. راهکار آن محدود کردن بازار سرمایه نیست. شاید متغیرهای دیگری باشند که ما نمود آن‌ها را در بازار سرمایه می‌بینیم.

ورود افراد ناآگاه به بورس سبب به هم ريختگي قيمت ‌ ها شده است.

قراگوزلو گفت: با خیلی از مواردی که در این بیانیه مطرح شده است موافق هستم. حتی از شش ماه - یک سال گذشته این نکته را اعلام می‌کردیم که افراد جدیدی در حال ورود به بازار هستند که هیچ کدام با مدل‌های ارزش‌گذاری بازار آشنا نیستند. این هجوم مستقیم مردم روش اشتباهی‌ست و تمام پارامترهای قیمت‌گذاری در بازار را بهم ریخته است. در تایید دوستان می‌توانم بگویم که حدود 20 - 30 درصد شرکت‌ها در بازار از حباب فراتر رفته‌اند. حال اگر از دیدگاه کلان و پارامترهایی از جنس نقدینگی فاصله بگیریم، بیایم و ریز شرکت‌ها و ریز اقتصاد و ریز اوضاع مملکت را مورد بررسی قرار دهیم، متوجه می‌شویم در فضای فعلی با پارادایم جدیدی در اقتصاد کشور مواجه هستیم. در ارزش‌گذاری شرکت‌ها ما با شاخص‌های کلان مثل نسبت GDP به ارزش بازار کاری نداریم. بر اساس یک سری مدل ارزش‌گذاری این کار را انجام می‌دهیم. تمام این مدل‌ها می‌تواند در مدل گوردون و P/E ساده و خلاصه شود.

مدل رشد گوردن شامل سه متغیر است.

الف: D1 (نسبت تقسیم سود)

ب: k (نرخ بازده مورد انتظار سهامداران)

ج: g (نرخ رشد سود نقدی سهام)

با این سه متغییر، ارزش ذاتی یک سهم می تواند به شرح زیر محاسبه شود:

D1 / (k-g)=ارزش ذاتی سهم

وی ادامه داد: نرخ بازده مورد نیازی که ما برای شرکت‌های بورسی با توجه به پارامترهای مختلف تعیین می‌کردیم، چیزی بین 22 تا 30 درصد بود. با توجه به سیاست‌هایی که در حدود 60 70 سال گذشته دولت‌ها داشتند، با کمک منابع ارزی که از محل فروش نفت به دست می‌آوردند قیمت ارز را کنترل می‌کردند. بنابراین نرخ رشد ارز را ثابت در نظر می‌گرفتیم. این پارامترها باعث می‌شد تا مخرج کسر برای کل بازار 0.2 شود و در نهایت P/E برابر با 5 می‌شد.

این کارشناس اقتصادی افزود: بعد از خروج ما از برجام با شرایطی جدید رو به رو هستیم. با توجه به سرمایه‌گذاری آمریکا در نفت شیل و بهای تمام شده‌ی بالای این محصول، این شرکت‌ها مجبور بودند تا عده‌ای را از بازار حذف کنند تا عرضه کم شده و استخراج نفت شیل توجیه اقتصادی داشته باشد. از طرف دیگر با پیشرفت تکنولوژی، بهای تمام شده‌ی تامین انرژی از روش انرژی‌های پاک و نوین در حال کاهش است و این عامل آینده‌ای را ترسیم می‌کند که دیگر انرژی‌های فسیلی صرفه اقتصادی نداشته باشند. به همین علت کشورهایی که دارای منابع انرژی فسیلی هستند به تقلای زیادی افتاده‌اند تا این محصولات خود را بیش‌تر به فروش برسانند و هر چه سریع‌تر این منابع را به پول و سرمایه‌گذاری در دیگر زمینه‌ها تبدیل کنند. در نتیجه آمریکا جنگی با ایران و ونزوئلا را شروع کرد که در نتیجه‌ش ایران و ونزوئلا از بازارهای جهانی تقریبا حذف شدند. در نتیجه ما مثل 60-70 سال گذشته نمی‌توانیم نفتی صادر کنیم تا با ارزی که از نفت حاصل شده است بخواهیم نرخ دلار و ارز را ثابت نگه داریم. ما امروز شاهد این هستیم که با تغییر نرخ بهره و تورمی که در داخل داریم نرخ رشد ارز ما هر سال رشد خواهد داشت. بنابراین g که در مدل گوردون بود از 5-6 درصد به 15-20 درصد تبدیل شده است. بنابراین مخرج کسر کوچک شده و قیمت بالا میرود. پس مقداری از تغییرات شاخص که حاصل تغییر P/E از 5 به 15 است، در نتیجه این موارد است. در مورد بازار مسکن نیز P/E مشابه با P/R است. P/R از 15-16 به حدودا 40-50 رسیده است. این رشدی که اتفاق افتاده، در تمام بازارها بوده است.

وی ادامه داد: از طرف دیگر در گذشته بازار سهام جایی برای عموم مردم نبود تا بخواهند سرمایه‌شان را حفظ کنند، یعنی آشنایی چندانی با این بازار وجود نداشت. در دو سال گذشته با توجه به توسعه صنعت آی تی و دسترسی مردم از طریق سیستم‌های آنلاین، این تفکیک بازارها برای مردم از بین رفت. از طرف دیگر ارائه خدمات بازار سرمايه در دفاتر پیشخوان دولت باعث شد اطمینان خاطر مردم به اين بازار بيشتر شود.

رشد بورس عامل تورم نيست.

در ادامه این نشست یزدان‌پناه گفت: در بیانیه این طور نیامده بود که بورس عامل تورم است، این نکته اشاره شده بود که اگر این روند فعلی تداوم پیدا کند، از مجرای تخریب نظام پولی، انتظار بی‌ثباتی و تورم بیش‌تری را خواهیم داشت. وقتی سیکل‌های جدی در بازارهای مالی داریم (یعنی جهش‌های شدید و سقوط‌های جدی) آن چیزی که راهنمای کنشگر هست، حرکت‌های منفرد مبتنی بر محاسبات تنزیلی داده‌ها و اطلاعات نیست؛ بلکه یک حرکت جمعی است که در آن انتظارات برون‌یاب خیلی پررنگ است. انتظارات برون‌یاب به این معناست آینده بورس از نگاه کارشناسان که ما احساس می‌کنیم بازار به شکلی که در این چند وقت رشد کرده است، قرار است در ادامه رشد پیدا کند. و یک حالت سرخوشی 5 درصد روزانه ایجاد می‌شود. ادبیات حباب این را تشخیص می‌دهند که منطق محاسبه بر طبق نرخ تنزیل و داده‌های بنیادی کم کم رنگش عوض می‌شود و به انتظارات برون‌یاب تبدیل می‌شود. وقتی این اتفاق می‌افتد این موضوع از بحث مالی به اقتصاد کلان تبدیل می‌شود. وقتی این بحث به اقتصاد کلان تبدیل شد اولین سوال این است که آیا سیاست‌گذار نقش این را داشته که زمینه‌ای فراهم بکند که چنین انتظاراتی را تحریک بکند؟

كاهش نرخ بهره، در شرايط تورمي شديد، اقدامي بسيار نادرست از سوي سياستگذار بود.

یزدان‌پناه ادامه داد: استدلالی که در نامه انجام شد توضیح داده که سیاست‌گذار دوخطای بزرگ انجام داده است. اولین خطای بزرگ این بود نرخ بهره به شدت منفی شده بود. ما کاملا آگاهیم که به خاطر مشکلات بانکی این امکان وجود ندارد که نرخ بهره واقعی بانکی صفر بشود. ولی این گپ عمیق نرخ بهره واقعی منفی اشتباه خیلی جدی بود که سیاست‌گذار در آن دخیل بود. دومین نکته این است که از سمت سیاست‌گذار این پیام مخابره می‌شود که ما می‌خواهیم ریسک شما را حذف کنیم. از منظر اقتصاد کلان اگر این باور ایجاد شود، به شدت مخرب خواهد بود و انتظارات برون‌یاب با شدت بیش‌تری رشد خواهند یافت.

اعطاي اعتبار به معاملات، در شرايط رونق شديد بورس، اشتباه ديگر سياستگذار بود.

وی در ادامه افزود: وقتی این روند از رشد سرمایه حقیقی را داریم، عده‌ای برای این که سود خود را ذخيره کنند، به دنبال بازسازی پورتفوی خودشان خواهند آمد و همین اتفاق تقاضا برای سکه و دلار ایجاد خواهد کرد. عامل دیگری که نیز باعث رشد شدید بازار شده استفاده از قدرت اعتباری بانک‌ها برای خرید سهام است. این اعتبارات در نهایت عامل پولی دیگری است که باعث گسترش نقدینگی و تورم خواهد شد. رشد شدید بازار بورس باعث شده خیلی از تولیدکنندگان، سرمایه در گردش خود را تعطیل کنند و به بورس وارد کنند. این مورد نیز عاملی برای ایجاد گپ بیش‌تر سمت عرضه و ایجاد تورم بیش‌تر است. یعنی بدون این که حتی سرمایه‌گذاری جدیدی در تولید از طریق بورس داشته باشیم، سرمایه‌گذاری موجودمان نیز در حال کاهش است. الحسینی در ادامه گفت: من تایید می‌کنم که حباب در اقتصاد داریم. اما حباب موجود در بازار بورس بیش‌تر از دیگر بازارها است. اگر بخواهیم با هر سال پایه‌ای این مقایسه را انجام دهیم، بورس حداقل سه برابر طلا، ارز و مسکن رشد داشته است. همچنین بورس رشد دلاری داشته است، در اقتصادی که در ده سال گذشته رشد اقتصادی تقریبا صفر است، بورس 470 درصد رشد دلاری داشته است.

وی در ادامه افزود: در بررسی که داشتیم شرکت‌ها به پنج دسته برابر تقسیم شده‌اند که شرکت‌ها از بزرگ‌ترین‌ها به کوچک‌ترین‌ها دسته‌بندی شده‌اند. مشاهده می‌شود که بیست درصد شرکت‌های بزرگ، 84 درصد ارزش بازار را دارند. P/E متوسط در بیست سال گذشته تقریبا برابر با 7.5 بوده است. P/E TTM فعلی بازار حدود 35 است و طبق محاسبات ما P/E آینده‌نگر نیز بین 18 تا 25 است. باید توجه کرد که این مقدار میانگین است. حتی با P/E فوروارد و P/NAV کاملا به روز شده، بازهم بخش غالب بازار حتی از NAV ارزششان بیش‌تر است. P/NAV هم نباید 100 باشد چون کل NAV نقد شونده نیست. (مثلا یک تکه زمین که شرکت صاحب آن است.) در نهایت P/NAV معقول 70 درصد است. که اگر با P/NAV این مقدار حساب کنیم، عملا جز 14-15 شرکت، بقیه شرکت‌ها بالای این مقدار هستند و شرایط خوبی ندارند.

فرهنگ قراگوزلو در ادامه گفت: P/E TTM کاملا رد است، چون باید با توجه به آورده‌های آتی شرکت P/E محاسبه شود. در آخرین گزارشی که داشتیم، میانگین پیش‌بینی نرخ دلار آزاد برای سال 99 حدود 19 هزار تومان بوده و برای سال 1400 حدود 23 هزار تومان بوده است. P/E میانگین شرکت‌های که 70-80 درصد بازار را تشکیل می‌دهند 18 بوده است و شرکت‌های کوچک 31 بوده است. در حال حاضر قیمتی که روی تابلو می‌بنیم آینده‌نگر است. من می‌توانم با اطمینان به شما بگویم که با توجه نرخ امروز و روزهای گذشته در بورس کالا بود، شرکت‌های بزرگی که داریم P/E حدود 10-11 دارند.

نويسندگان نامه، بيش از وضعيت موجود، نگران از ادامه روند هستند.

یزدان پناه در ادامه افزود: بحث ما و نامه روند است. ما داریم از دینامیسمی صحبت می‌کنیم که می‌تواند با ترکیب نرخ بهره حقیقی، سیاست دولت و انباشت‌های شبه پولی که از بحران بانکی مانده است، تبدیل به چرخه‌ای شود که همه چیز را خراب کند. بله در حال حاضر ما از شاخص 1800 هزاری خیلی ابراز نگرانی نکردیم. از روندی صحبت کردیم که اگر این روند ادامه پیدا کند چه اتفاقی می‌افتد؟

فرهنگ قراگوزلو گفت: GDP قابل مقایسه با P/E نیست چون از جنس فروش است و اگر بخواهد مقایسه شود باید با P/S مقایسه شود. برای این اتفاقی که در بازار افتاده هم من توضیحاتی را در ابتدای بحث دادم که نشان از تغییر پارادایم در بازار است. در ارتباط با حباب بازار ما معتقدیم که حبابی وجود ندارد و70 80 درصد بازار در قیمت‌های درستی هستند. اما موافق با این روند نیستیم که شاخص 6 میلیونی شود مگر آن که قیمت دلار شدیدا افزایش یابد. اما آیا ما نگران حضور مردم هستیم؟ در حال حاضر 80 درصد معاملات مربوط به فعالان حقیقی است. و این نگران کننده است چون اکثرا دانش کافی را ندارند.

افزايش نرخ بهره به شيوه درست، باعث كاهش نقدينگي مي‌شود.

الحسینی گفت: در پاسخ به صحبت آقای وکیلی که آیا توصیه به افزایش نرخ بهره با ورود مردم به بورس تناقض دارد؟ در اقتصادی که نرخ بهره واقعی منفی سیزده درصد است، نمی‌توان گفت که نرخ بهر نباید افزایش پیدا کرد. نرخ بهره منفی به معنی این است که از عده ای بگیریم و به عده‌ی دیگری بدهیم. و این خلاف منطق اقتصاد و تامین مالی است و در نهایت صرفا به ایجاد حباب در اقتصاد و بازارهای مالی می‌انجامد. این که نرخ بهره نباید افزایش پیدا کند چون بازاری جذاب می‌شود و دیگری نمی‌شود، غلط است. و این که بگویم افزایش نرخ بهره اسمی باعث افزایش نقدینگی یا افزایش حجم پول می‌شود، غلط است. افزایش نرخ بهره باعث کاهش نقدینگی می‌شود. افزایش نرخ بهره باعث کاهش نرخ گردش پول می‌شود. افزایش نرخ بهره باعث کاهش نسبت پول به شبه پول می‌شود. و افزایش نرخ بهره باعث کاهش مصرف و کاهش سرمایه‌گذاری در حال می‌شود و پس‌انداز را افزایش می‌دهد. این چیزها منطق علم اقتصاد است و من تا به حال اقتصاددانی را ندیده‌ام که در شرایط حاضر بگوید نرخ بهره نباید افزایش پیدا کند.

وی در ادامه گفت: در ادامه صحبت آقای قراگوزلو راجع به مدل گوردون، k و g در هر دوی آن‌ها تورم لحاظ می‌شود. و در ادبیات این حوزه گفته می‌شود که P/E با تورم ارتباطی ندارد و نباید وجود داشته باشد. در حال حاضر در اقتصاد آمریکا تحقیقاتی نشان می‌دهد که یک همبستگی منفی بین نرخ تورم و P/E وجود دارد که سعی دارند توضیح بدهند چرا چنین چیزی وجود دارد. حالا راجع به این می‌خواهم صحبت کنم که آیا GDP یا حجم نقدینگی نرمالایزر درستی هست یا خیر. اتفاقا این E در GDP منعکس می‌شود. یعنی سود شرکت‌ها است که عملا رشد GDP را در سال می‌سازد. و اتفاقا P/E باید روندش با GDP مقایسه شود.

براي افزايش فرهنگ سرمايه‌گذاري ميان مردم كار بسيار كمي انجام شده است.

سیاوش وکیلی گفت: بورس علت نیست، معلول است. نامه دوستان دو بخش دارد، بخشی به سیاست‌گذار است که در این جلسه قابل بحث نیستند. این پیغام شما در نامه اگر فرار از بورس باشد، پیام درستی نیست. در کنار رشد سریع بورس که نگران‌کننده است، باید راهکار ارائه داد. یکی از راهکارها گسترش فرهنگ سرمایه‌گذاری است. علاوه بر آن در حال حاضر در فصل مجامع قرار داریم، می‌توانیم با سازوکار مشخصی شرکت‌ها را از تقسیم سود بالا منع کنیم و این تقسیم سودها در دل شرکت‌ها بماند و بلافاصله تبدیل به افزایش سرمایه بشود تا این نقدینگی که به بازار ورود پیدا کرده مستقیما به بخش تولید وارد شود.

نظر کارشناسان بورس درباره افزایش شاخص سهام

بورس تهران از نیمه دی ماه و تحت تاثیر برجام و لغو تحریم ها روندی رو به رشد در پیش گرفته و شتابان به استقبال رونق و رشد هرچه بیشتر شاخص رفته است و حجم نقدینگی بازار سرمایه که یکی از مشکلات آن بود، افزایش یافته و در پی آن حجم و ارزش معاملات نیز به طور محسوسی بالا رفته است.

به گزارش اختصاصی ایسکانیوز، نکته حائز اهمیت این روزهای بازار سهام این است که علاوه بر رفع ریسک سیاسی خارجی، باید روند دیگر ریسک ها را بر پیش بینی یا وضعیت کلی بازار دخیل دانست، از جمله کاهش قیمت جهانی نفت که درحال حاضر منجر به سقوط بورس برخی از کشورهای جهان شده است، همچنین روند نزولی اقتصاد جهانی به عنوان مثال کاهش رشد اقتصادی چین موضوعی حائز اهمیت و تاثیرگذار بر اقتصاد و بورس جهانی است.
درحال حاضر بازار سهام کشور تحت تاثیر لایحه بودجه سال 95 و اجرایی شدن برجام است.

شاخص بورس تهران هم زمان با اجرایی شدن برجام و لغو تحریم ها در مسیر افزایشی قرار گرفته و رشدهای متوالی را تجربه می کند، در حال حاضر تعداد و حجم معاملات نیز افزایش یافته است، البته این بدان معنا نیست که تمام نمادها در بازار سهام مثبت هستند، به طوری در شرایط مثبت بازار، سهم ها و نمادهایی وجود دارند که عرضه بر تقاضای آن ها پیشی گرفته و منجر به تشکیل صف فروش دراین نمادها شده است.

درخصوص دلایل افزایش شاخص سهام از نیمه دوم دی ماه تاکنون با برخی از کارشناسان بازار سرمایه به گفتگو پرداختیم که در پی می آید:

بازار سهام گرفتار حباب شد/ ورود موج جدید نقدینگی به بازار سرمایه

محمدرضا گیوکی، عضو انجمن حسابرسی و حسابداری ایران و مشاور مدیرعامل کارگزاری بانک شهر، در گفتگوی اختصاصی با ایسکانیوز، می گوید: یکی از اتفاقات خوشایند این روزهای بازار سرمایه که در کنار هیجانات ناشی از اجرایی شدن برجام باعث رونق بازار شده، حجم نقدینگی وارد شده به بورس است که پارامتر ارزش معاملات به خوبی بیانگر ورود حجم قابل توجهی از نقدینگی به بازار سرمایه است.

او ادامه می دهد: به احتمال زیاد اخبار مبنی بر عملیاتی شدن کاهش نرخ سود بانکی، پول ها را روانه بازار سهام کرده است.

گیوکی،با اشاره به اینکه درحال حاضر فقط قیمت سهام شرکت ها افزایش یافته و تغییرخاصی در میزان سود دهی آن ها رخ نداده است، تصریح می کند: اگرچه لغو تحریم ها و پیوستن به اقتصاد بین المللی تاثیرات مهمی بر رشد اقتصادی کشور خواهد داشت و بر عملکرد و سودآوری بنگاه های اقتصادی تاثیرگذار خواهد بود، اما واقعیت موجود این است که هنوز زمان به ثمر رسیدن و تاثیرگذاری لغو تحریم ها فرا نرسیده و تغییری در عملکرد شرکت ها و همچنین متغیرهای کلان اقتصادی ایجاد نشده است.

عضو انجمن حسابرسی و حسابداری ایران، با تاکید بر شکل گیری حباب قیمتی در بازار سرمایه، می گوید: با توجه به اینکه هنوز آثار لغو تحریم ها به نتیجه نرسیده و بستر مناسب جهت رشد و رونق اقتصادی فراهم نشده است، سرعت رشد شاخص بورس و قیمت سهام چندان منطقی نیست.

گیوکی، ادامه می دهد: در شرایطی که قیمت سهام شرکت ها بدون منطق و عملکرد صحیح و سودآوری، افزایش می یابد، خریداران سهام شرکت ها درانتخاب خود، جهت تفکیک شرکت هایی با عملکرد موفق و شرکت هایی با عملکرد ضعیف دچار سردرگمی و گمراهی می شوند و از طرفی ارزش گذاری سهام شرکت ها بر اساس عملکرد واقعی آن ها، انجام نخواهد گرفت.

گیوکی، با بیان اینکه ورود سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی خارجی، بر رونق بخشیدن بازار بی تاثیر نخواهد بود، تاکید می کند: بهترین توصیه به سهامداران در شرایط کنونی بازار سهام ایران ان است که منافع کوتاه مدت و سفته بازی را انگیزه خود برای خرید و فروش سهام قرار ندهند.

برجام چه زمانی بر بازار سرمایه اثر می گذارد؟

همچنین حمیدرضا صفری، کارشناس بازارسرمایه، در گفتگوی اختصاصی با ایسکانیوز، در این باره می گوید: پس از اجرا شدن برجام در بازار سرمایه نسبت به دوران تحریم ها خوش بینی هایی به وجود آمد به طوری که سفر اخیر رئیس جمهور که با قراردادهایی آینده بورس از نگاه کارشناسان برای شرکت ایران خودرو و تعدادی از شرکت های وابسته همراه بود در بازار سرمایه نقاط مثبتی را ایجاد کرد.

او، تصریح می کند: به طورحتم برقراری سوئیفت و روابط بانکی منجر به کاهش هزینه های تولید،افزایش سودآوری شرکت های بورسی و در نتیجه کاهش ریسک های بازار سرمایه در پسابرجام می شود.

صفری، درپاسخ به این سوال که آیا در پسابرجام بازار سرمایه در کوتاه مدت از رکود خارج می شود؟ تاکید می کند: با اجرایی شدن برجام شرکت ها می توانند از طریق گشایش ال سی علاوه بر پایین آوردن هزینه های مادی خود، به راحتی وام برای خریداری کالای موردنیاز خود دریافت کنند،همچنین شرکت هایی که درصدد صادرات هستند می توانند به راحتی به صادرات محصول خود اقدام کنند، در مجموع این عوامل اثرات مثبتی در کاهش هزینه های مالی شرکت ها ایجاد می کند که این اثرات مثبت در بازار سرمایه به ندرت از سال آینده قابل مشاهده است.

این کارشناس بازار سرمایه، در پایان خاطرنشان کرد: مردم همیشه خواهان کسب سود بیشتر هستند، به همین دلیل اگر از ابتدای سال آینده نرخ سود بانکی کاهش پیدا کند آنها می پذیرند تا در بازار سرمایه با سود بیشتر اما با ریسک بالاتر سرمایه گذاری کنند.

قیمت سهام هنوز به روزهای اوج نرسیده است/آینده در بورس خرید و فروش می‌شود

سعید خدایی، مدیر پرتفوی یک شرکت سرمایه گذاری در گفتگوی اختصاصی با ایسکانیوز، می گوید: انتظار بهبود وضعیت کلان اقتصادی در آینده به واسطه برداشته شدن تحریم ها و اجرایی شدن برجام باعث افزایش قیمت برخی سهام ها در بازار بورس شده است.

مدیر پرتفوی یک شرکت سرمایه گذاری، با اشاره به کاهش بیش از حد قیمت برخی از سهم ها، تصریح می کند: در این دو سال اخیر قیمت برخی سهام ها آینده بورس از نگاه کارشناسان به حدی کاهش یافته بود که از ارزش واقعی آن سهم مورد نظر هم کمتر شده بود که در این چند هفته اخیر انتظار رشد اقتصادی در آینده به واسطه برجام باعث افزایش قیمت برخی از این سهام ها شده که هنوز هم به قیمت اصلی خود بازنگشته اند.

او، ادامه می دهد: مجموع این عوامل باعث شد که از نیمه دوم دی ماه توجهات به بازار سرمایه مجدد بازگردد و به تبع آن شاخص ها در این بازه زمانی افزایش پیدا کنند که به طور حتم روند روبه رشد شاخص سهام را تا پایان سال مشاهده خواهیم کرد.

او، با بیان اینکه یکی از دلایل تاثیرگذار برای رشد شاخص بورس نرخ خوراک پتروشیمی ها است، اضافه می کند: نرخ خوراک پتروشیمی ها از 13.5 سنت به 8.5 سنت کاهش پیدا کرد، این امر باعث شد تا حاشیه سود صنعت پتروشیمی پالایشگاهی بالا رود و مجددا سهم این صنعت برای سرمایه گذاران جذاب شود.

مدیر پرتفوی یک شرکت سرمایه گذاری،می گوید: بازار سهام برای ورود نقدینگی ظرفیت بالایی دارد اما نقدینگی در حال حاضر کشور که از صنایع وارد بازار سرمایه می شود برای رشد شاخص بورس کافی است.

ریسک و فرصت‌های بورس تهران در خرداد ۱۴۰۱/ سایه متغیرهای اقتصادی و سیاسی بر بازار سهام

روند صعودی بورس که از بهمن پارسال آغاز شد، ادامه دارد و در حالی ارزش معاملات خرد نیز نسبت به روزهای رکودی بازار بهبود یافته است که فعالان بورسی نسبت به آینده سهام اظهار امیدواری می‌کنند. در این میان کارشناسان با اذعان به پشتوانه‌های بنیادی و اقتصادی حمایت‌کننده از رشد بازار، به ریسک احتمالی اعمال سیاست‌های ناگهانی نیز اشاره می‌کنند.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از دنیای‌اقتصاد ، روند صعودی سه بازار بورس، ارز و سکه در‌ ماه‌های گذشته و شدت گرفتن انتظارات تورمی در اردیبهشت‌‌‌‌‌‌ماه سبب گمانه‌زنی‌هایی درخصوص احتمال تداوم رشد قیمت‌ها در ‌ماه‌های آتی شده است. بازار سهام روند صعودی را از اوایل بهمن ۱۴۰۰ آغاز کرد و طی این مدت توانست با افزایش ارتفاع بیش از ۳۰‌درصدی عملکرد قابل‌قبولی از خود را به نمایش بگذارد.

در‌ماه گذشته نیز شاخص‌کل بازار سهام شانه به شانه بازارهای رقیب پیش‌‌رفت و حتی به‌صورت مقطعی موفق به فتح ابرکانال ۶/ ۱‌میلیون واحد شد؛ سطحی که از ابتدای ریزش سال‌۹۹ در هیچ‌یک از موج‌های صعودی شاخص سهام لمس هم نشده بود. در این میان عبور ارزش معاملات روزانه سهام از ۷هزارمیلیارد‌تومان نیز بورسی‌‌‌‌‌‌ها را امیدوارتر کرد، اما آیا این شرایط در خرداد نیز قابل‌تکرار است؟ برخی کارشناسان ضمن گلایه نسبت به حضور کم‌رمق سرمایه‌گذاران حقیقی، سیاستگذاری‌های مبهم اقتصادی را عاملی بازدارنده عنوان می‌کنند اما هنوز نسبت به حرکت دماسنج اصلی تالار شیشه‌‌‌‌‌‌ای به سمت قله ناامید نیستند. این دسته از کارشناسان بازار سرمایه‌ بر این باورند که متغیرهای اثرگذار بر اقتصاد از جمله افزایش نرخ تورم، رشد فزاینده نقدینگی، تشدید ناملایمات درخصوص حل و فصل مذاکرات برجامی، اثرات حذف یارانه ۴۲۰۰‌تومانی دلار بر کالاهای اساسی و اظهارات اخیر دولتمردان درخصوص اتخاذ «تصمیمات سخت»، جو سنگینی بر وضعیت اقتصادی کشور را رقم خواهد زد که می‌تواند به نفع سهامداران و صنایع بورسی تمام شود.

سایه آینده بورس از نگاه کارشناسان سنگین متغیرهای اقتصادی و سیاسی بر بازار

فردین آقابزرگی، کارشناس بازارسرمایه: بازارسهام در مسیری قرار گرفته که غافلگیری تکنیکالیست‌ها و آن‌‌‌‌‌‌دسته از سرمایه‌گذارانی که رویکرد کوتاه‌مدت نسبت به بازار دارند را سبب شده است. این روند از جانب گروه‌های مختلف مورد حمایت قرار خواهد گرفت و به‌نظر می‌رسد بعد از اصلاحات انجام‌شده تغییرات بزرگ‌تری در انتظار بازار است. هدف اغلب سفته‌بازان طی هفته‌های گذشته به واسطه رشد قیمت سهام تا حدودی حاصل‌شده آینده بورس از نگاه کارشناسان و این در حالی است که عوامل موثرتر و کلان‌تری بر تداوم این روند وجود دارد که می‌تواند به مرور پای سهامداران حقیقی بیشتری را به بازار باز کند. این متغیرهای اثرگذار محدودیت جولان سفته‌بازان را محدود و نوسان‌گیری را مردود خواهد کرد. متغیرهای اثرگذار بر اقتصاد ازجمله افزایش نرخ تورم، رشد فزاینده نقدینگی،تشدید ناملایمات درخصوص حل و فصل مذاکرات برجامی و مهم‌تر از آن اثر حذف یارانه ۴۲۰۰‌تومانی دلار بر کالاهای اساسی جو سنگینی بر وضعیت اقتصادی کشور را رقم زده که آثار خود را در سود اغلب شرکت‌ها و صنایع نشان خواهد داد. این اتفاق نه به دلیل افزایش میزان فروش بلکه به دلیل افزایش نرخ فروش محصولات صورت می‌گیرد که بانی آن عملکرد دولت در سیاستگذاری‌های اخیر است.

گمانه‌زنی‌ها حاکی از آن است که «تصمیم سخت دولت» نیز که رئیس‌جمهور دوروز قبل در مورد آن اظهاراتی را عنوان کرد در راستای افزایش نرخ مجدد برخی اقلام مصرفی خواهدبود. درچنین فضای تورمی تحلیل‌های تکنیکالی بازارسرمایه درست از آب درنخواهد آمد. در روزهای گذشته برخی تحلیل‌های بورسی از استراحت شاخص در مرز ۶/ ۱‌میلیون واحد خبرمی‌داد اما با توجه به عوامل مذکور، اعتمادی به تحلیل‌های فوق نخواهد بود. معاملات روزگذشته بازارسرمایه نیز موید این نکته است و همان‌طور که مشاهده کردید به مرور زمان بر جذابیت داد و ستدها افزوده شد. بر همین اساس به نظر می‌رسد در خردادماه شاخص در مسیری متعادل و رو به جلو قرار بگیرد. واقعیت امر آن است که هیچ عامل بنیادی وجود ندارد که بر خیز جدی همه بازارها جز بازار سرمایه تاکید کند. همزمان با روند صعودی بازارهای موازی تحت‌تاثیر تورم، بازار سهام نیز با تغییرات قیمتی مثبت همراه است. بازار سرمایه در ۶ماه دوم ۱۴۰۰ اصلاحات پی در پی را در کارنامه خود به ثبت رساند اما آثار تغییرات به‌وجود آمده اقتصادی و سیاسی کشور به‌ترتیب منجر به افزایش قابل‌توجه قیمت موادغذایی، کامودیتی‌ها و حتی فرآورده‌های نفتی خواهد شد، از این‌رو شرکت‌های مرتبط با مباحث مذکور در مدارصعودی قرار خواهند گرفت.

نقش مهم صنایع بزرگ در خرداد

مهدی افنانی، کارشناس بازارسرمایه: معاملات اردیبهشت‌ماه در بازار سهام در حالی خاتمه یافت که در هفته آخر این‌ماه شاخص بورس تهران پس از کش و قوس فراوان موفق به گذر از سطح روانی یک‌‌‌‌‌‌میلیون و ۶۰۰‌‌‌‌‌‌هزار واحدی شد اما تنها پس از یک روز جولان در این محدوده مجددا به کانال ۵/ ۱‌میلیون واحد رسید. همان‌طور که مشاهده کردیم ۲۴ ساعت بعد از پیشروی شاخص‌کل در ارتفاع ۶/ ۱‌میلیون واحد بنا به دلایلی از جمله افزایش عرضه‌‌‌‌‌‌ها بازار از تب و تاب روز قبل از آن افتاد، در واقع افزایش عرضه در میان نمادهای پالایشی همراه با وضعیت نوسانی نمادهای کامودیتی‌محور شاخص را به عقب راند تا در نهایت افت شاخص‌‌‌‌‌‌کل رقم بخورد، اما بازارسرمایه در مجموع اردیبهشت‌ماه روندی متفاوت و متعادل را پشت‌سر گذاشت. مهم‌ترین موضوعی که به جذابیت‌های بازار مذکور در این‌ماه انجامید افزایش حجم معاملات بود. بازار در مواجهه با افزایش حجمی که بعد از ‌ماه‌ها رکود تجربه کرد، حرکت در مدار تعادلی را به رخ تماشاگران خود کشاند. رشد آهسته و پیوسته شاخص‌کل همزمان با استراحت‌های به‌موقع وضعیت قابل‌قبولی از این بازار را به نمایش گذاشت. برآوردها از وضعیت تورمی کشور حاکی از رشد این مهم بود. شرایط پیش‌آمده تا حدود زیادی به رشد قیمت برخی سهام منجر شد به‌طوری که نگاه تحلیلگران اقتصادی را نیز به سمت بازارسرمایه بازگرداند.

کارنامه اردیبهشت‌ماه بازار سرمایه نشان می‌دهد با وجود اینکه EPSها مسیری صعودی را طی کردند اما بعضا حاشیه سودها در برخی سهام کاهشی بوده است. اما آیا این شرایط در آینده بورس از نگاه کارشناسان خرداد نیز قابل‌تکرار است؟

در پاسخ به این پرسش می‌توان چند عامل اثرگذار را نام برد. ورود حقیقی‌ها به بازار همچنان با احتیاط و سرعتی اندک انجام می‌‌‌‌‌‌پذیرد. این موضوع به درستی نشان می‌دهد فعالان حقیقی بازار سهام و سرمایه‌‌‌‌‌‌گذاران خرد نسبت به سیاستگذاری‌های اقتصادی و بورسی مطمئن نیستند. ورود حقیقی‌ها به تالارهای شیشه‌ای حجم معاملات را افزایش و رونق بیشتر بازار را رقم می‌زند؛ این در حالی است که عدم‌اطمینان سهامدار خرد به متولیان بورسی مانع بزرگی در جهت رسیدن به این هدف محسوب می‌شود. پیش‌بینی‌ها از عملکرد بازار سهام در سومین‌ماه از ۱۴۰۱ چگونه خواهد بود؟ به نظرمی‌رسد بورس‌بازان شرایطی مشابه اردیبهشت را در پیش داشته باشند. حرکت در مدار صعودی همراه با نوسانت جزئی، درحالی‌که بازارهای موازی آهنگ تورمی به خود گرفتند، بازار با ریزش جدی مواجه نخواهد شد. در این میان به‌نظر می‌رسد استراحت‌های گاه و بیگاه سراغ سهامداران برود آینده بورس از نگاه کارشناسان با این‌حال بعید به‌نظر می‌رسد بازیگران بورسی با صف‌های طولانی فروش مواجه شوند. حرکت در این مسیر در شرایطی محقق خواهد شد که سیاستگذار با تصمیمات ناگهانی و منفی بازار را در معرض شوک‌های مختلف قرار ندهد. برخی دستورالعمل‌های مالیاتی و بخشنامه‌های ناگهانی، گارد صعودی بازار را مختل و وضعیت نامطلوبی را به سرمایه‌گذاران بورسی تحمیل خواهدکرد. آن دسته از صنایعی که به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم تحت‌تاثیر بخشنامه‌های دولتی قرار دارند از ریسک بیشتری برای سرمایه‌گذاری برخوردارند. نرخ ارز نیز به‌عنوان یکی از مهم‌ترین مولفه‌های اثرگذار بر قیمت سهام، نقش تعیین‌کننده‌ای در این راه دارد. سرنوشت برجام و مذاکرات هسته‌ای کشورنیز همچنان در ابهام است. این موضوع بر سرنوشت گروه‌های دلاری اثرگذارخواهد بود. برآوردها نشان می‌دهد در خرداد سهام جامانده و سهام شاخص هموزن نسبت به گروه‌های دیگر وضعیت مساعدتری داشته باشند. وضعیت صنایع بزرگ در ادامه راه شاخص بسیار اثرگذار است. اگر گروه‌های فولادی و پالایشی خیز صعودی بردارند، شاخص با اطمینان بیشتری از کانال ۶/ ۱‌میلیون واحد عبور خواهد کرد. اگر این اتفاق در نیمه نخست خرداد رخ دهد بازار با اطمینان بیشتری رشد خواهدکرد. سازمان بورس نیز با عمل‌کردن به وظیفه ذاتی خود، هم می‌تواند از بازار صیانت کند و هم می‌تواند برنامه‌ریزی منظمی درخصوص عرضه‌های اولیه انجام دهد تا با تسهیل برخی موارد بازار را برای افزایش و مشارکت آینده بورس از نگاه کارشناسان حقیقی‌ها آماده کند.

مقاومت‌های جدید سرمایه‌گذاران

محمدشکری، کارشناس بازارسرمایه: با اینکه به‌نظر می‌رسد بازارسرمایه در وضعیت کنونی با مشکلات کمتری درجهت خیز صعودی دست و پنجه نرم می‌کند اما همچنان برای حقیقی‌ها بازاری پرریسک تلقی می‌شود. متاسفانه رفتار غیرحرفه‌ای برخی سیاستگذاران بورسی و اعمال قوانین پرابهام، سرمایه‌گذار را برای ورود به بازار سهام با تردید مواجه کرده است، از این‌رو از ابتدای سال‌ تاکنون شاهد ورود کم‌رمق حقیقی‌ها به بورس بوده‌ایم. این موضوع آینده بورس از نگاه کارشناسان در اردیبهشت‌ماه نیز تکرار شد با این حال این روند نمی‌تواند تداوم یابد. هرچه بازار با افزایش حجم بیشتری روبه‌رو شود حقیقی‌های بیشتری جذب این بازار خواهند شد. در شرایط فعلی که شاخص بازار سهام درگیر مقاومت مهم ۶/ ۱‌‌‌‌‌‌میلیون واحدی است، عقب‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌نشینی خریداران نیز ادامه یافته؛ از این‌رو شاخص‌کل بعد از یک روز ایستادن در ارتفاع این کانال در اولین روز از هفته جاری نیز نتوانست موفق به عبور از این قله شود. رفتار حقیقی‌ها طی هفته‌های اخیر حاکی از بیم و امیدهای این گروه نسبت به بازار است. خروج سهامداران حقیقی از تالارهای شیشه‌ای ادامه یافته، با این حال به‌نظر می‌رسد حقیقی‌ها نگاه جدی‌تری به‌سوی سهام شاخص هموزن داشته باشند. قرارگرفتن بازارسهام در صدر جدول بازدهی دارایی‌ها با کسب سود حدود ۶‌‌‌‌‌‌۱درصدی از ابتدای سال‌ شاید به تنهایی نتواند دلیل محکم و پرقدرتی برای جلب‌اعتماد سرمایه‌گذاران باشد.

گرچه سهامداران نسبت به سال‌قبل خوش‌بینی‌های جدیدتری نسبت به بازار مذکور پیداکردند اما معاملات خود را همچنان با احتیاط پیش می‌‌‌‌‌‌برند. این مهم در رفتار سهامداران از روز چهارشنبه به وضوح نیز دیده شده است. بنابر دلایلی که بارها به تفصیل به آن اشاره‌شده، سیاستگذار نقش مهمی در به‌وجود آمدن شرایط حاکم بر بازارسرمایه دارد. تجربه تلخ مرداد ۹۹ و ابر زیان برخی سهامداران را حتی در شرایطی که بازار در وضعیت تعادلی قرار آینده بورس از نگاه کارشناسان دارد در لاک دفاعی فرو برده است. در کنار این موضوع عوامل مهم دیگری نیز وجود دارند که نمی‌گذارند منابع سرمایه‌گذار خرد با خیالی آسوده به سمت بازارسهام روانه شوند. نوسان دماسنج تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای در کانال ۵/ ۱ در هفته‌های گذشته و مقاومت از این سطح نیز به واسطه احتیاط فعالان بورسی تا حدودی به‌طول انجامید، در واقع تردید بورس‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌بازان نسبت به پایداری شاخص اصلی بازار در این محدوده مهم تاحدودی به افزایش خروج از بازار دامن زد. این اتفاق بعد از عبور دماسنج تالار شیشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ای از مرز ۶/ ۱‌‌‌‌‌‌میلیون واحد مجددا تکرار و فاز جدیدی از احتیاط را به گردونه معاملات بازگرداند. قرارگرفتن شاخص در این سطح از نظر روانی بسیار حساس تلقی می‌شود. نماگر مذکور کانال فوق را پیش‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تر از آن و در مهر۹۹ همزمان بعد از آغاز ریزش قیمت‌ها در تابستان آن سال ‌تجربه کرده بود. این موضوع و حواشی آینده بورس از نگاه کارشناسان پیرامون آن نمی‌گذارد سهامداران به‌راحتی موج‌های صعودی جدید را تجربه کنند، از این‌رو با ورود به کانال‌‌‌‌‌‌های بالاتر سهامداران احتیاط بیشتری در پیش می‌‌‌‌‌‌گیرند، اما پرواضح است که با افزایش حجم معاملات و به‌نوعی پویاترشدن روند دادوستدها در بازار سهام زمینه برای ورود سرمایه‌گذاران فراهم می‌شود؛ این در حالی است که تزریق منابع جدید می‌تواند علاوه‌بر افزایش رونق بخش مولد اقتصاد کشور، زمینه را برای تغییر مسیر نقدینگی داغ به سمت این بازار نیز فراهم کند که این مهم در جای خود می‌‌‌‌‌‌تواند به بهبود عملکرد شرکت‌ها و صعود نماگرهای بازار سهام توأم با افزایش سودآوری شرکت‌ها منجرشود.

پیش بینی بورس فردا ۷ آبان ۱۴۰۱

فردای اقتصاد: برای پیش بینی بورس فردا باید ببینیم چه اتفاقاتی در بورس امروز رخ داد و چه اتفاقاتی در بورس فردا تاثیرگذار خواهد بود و سپس با توجه به مجموع این اتفاقات ببینیم چه چیزی در انتظار بورس فردا است.

بوس تهران در روز چهارشنبه یکی از سخت‌ترین روزهای خود را در سال ۱۴۰۱ پشت سر گذاشت و رکورد دومین ریزش سنگین سال جاری شکسته شد تا شاخص کل بورس بار دیگر به اعداد بهمن ۱۴۰۰ عقب‌نشینی کند. شاخص کل بورس در آخرین روز کاری هفته گذشته در ادامه روند کاهشی خود ۲.۰۵ درصد از ارتفاع خود را از دست داد و به مرز ۱.۲۴۱ میلیون واحدی رسید. شاخص هم‌وزن نیز با شرایطی سخت‌تر ۲.۲۵ درصد کاهش یافت تا بورس تهران با رنگ سرخ بیش از ۹۰ درصد نمادهای خود روبرو شود. ارزش معاملات که این روزها در روند نزولی افزایش می‌یابد، در اعداد حوالی ۲۸۰۰ میلیارد تومان ایستاد و شتاب خروج پول با یک ثبت ۷۳۵ میلیارد تومان خروج، افزایش قابل توجهی داشت.

تهدید بزرگ کارگزاری‌های بورس

در این روزها که کارشناسان و فعالان بازار امید زیادی به برگشت بازار به دلیل حمایت‌های تکنیکالی و بنیادی از سمت گزارش‌های فصل تابستان داشتند، بورس تهران خلاف انتظارات شرایط سختی را دنبال می‌کند که بسیاری دلیل این موضوع را در ابهامات و تصمیم‌گیری‌های موجود می‌دانند. عدم اقدام جدی دولت به عنوان اصلی‌ترین بازیگر این بازار، طی روزهای اخیر یکی از مهم‌ترین موضوعات مورد نقد کارشناسان شده است و از سمتی نیز برخی به افزایش قابل توجه نرخ اوراق بدهی منتقد هستند. حال با بررسی شرایط و رخدادهای اخیر، تلاش خواهیم کرد که به پیش‌بینی بورس فردا بپردازیم.

نگاه سهامداران به نرخ سود همسایه‌ها

افزایش نرخ اوراق طی روزهای اخیر به یکی از جنجالی‌ترین اتفاق‌های بازار سرمایه تبدیل شده است. این موضوع که ریشه در کمبود نقدینگی بانک‌ها و ارائه اوراق گام به جای تسهیلات مالی به بنگاه‌های اقتصادی دارد، نرخ سررسید اوراق مختلف را در بازار بدهی به اعدادی حتی بالاتر از ۲۵ درصد نیز رسانده است. از آنجا که نرخ سررسید این ابزارهای مالی به نوعی سود بدون ریسک محسوب می‌شوند، در شرایط کنونی بازار سهام از جذابیت بالایی برای سرمایه‌گذاران برخوردارند و کارشناسان اعتقاد دارند که باعث خروج پول از سهام به سمت اوراق شده است تا شرایط را برای بورس تهران از چیزی که بود سخت‌تر کند.

از سمتی سود بانکی نیز مدت‌هاست که از نرخ سود ۱۸ درصد قانونی خود فراتر رفته است و بانک‌های سالم کشور نیز حتی طبق گفته کارشناسان به سرمایه‌های سنگین نرخ‌های ۲۴ درصد را نیز پیشنهاد می‌دهند. بنابراین در روزهایی که چشم‌انداز بازار سهام به دلیل ریسک‌هایی که به واسطه ابهامات و فضای عدم‌اطمینانی که در حوزه سیاسی و اقتصادی کشور وجود دارد، سرمایه‌گذاران برای دریافت سودهای بالاتر بدون تحمل ریسک، دست به فروش سهام خود می‌زنند و به طور روزانه شاهد خروج پول از بازار هستیم.

بورسی‌ها از کدام آینده می‌ترسند؟

رکود این روزهای بورس تهران حاصل دلایل بسیار مختلفی است که طی دو سال گذشته هر کدام به نوعی در جهت از بین رفتن اعتماد سرمایه‌گذاران به بورس تهران تاثیرگذار بوده‌اند و همچنان نیز بر طبل این موضوع می‌کوبند. یکی از مهم‌ترین این موضوعات که بازار سرمایه به آن توجه ویژه‌ای داشت، موضوع مذاکرات هسته‌ای و احتمال احیای برجام بود که اکنون با توجه به شرایط موجود و خبرها و سخنانی که از طرفین به گوش می‌رسد، به تکیه‌گاهی متزلزل تبدیل شده و چشم‌انداز سیاسی و اقتصادی کشور را با چالشی جدی مواجه کرده است تا بورس تهران نیز به عنوان نمایی از این دو موضوع، در رکود به سر ببرد. مباحث دیگر را نیز باید به مسائلی همچون بازارهای جهانی و شرایطی که در آنجا حاکم است، وضعیت مبهم بودجه سال ۱۴۰۲، تعدیل چشم‌انداز سودآوری بسیاری از شرکت‌های بزرگ، مشکلات داخلی بازار سرمایه همچون کمبود نقدینگی شرکت‌ها و هلدینگ‌های بزرگ، مسائل و چالش‌های بازارگردانی و معاملات الگوریتمی و. اشاره کرد.

هنوز دلایلی منطقی برای برگشت بورس تهران به مسیر صعودی وجود دارد و از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به شرایط خوب شرکت‌ها از لحاظ عملیاتی و سودآوری اشاره کرد. نسبت قیمت به سود (P/E) بازار به حوالی ۵.۵ واحد کاهش یافته و نسبت قیمت به درآمد (P/S) نیز به محدود ۱.۵ واحد رسیده است که هر دو جزو کمترین سطوح در سال‌های اخیر بوده است. از سمتی بسیاری از کارشناسان اعتقاد دارند که فنر نرخ دلار نیز با شرایط اقتصادی حال حاضر، درحال فشرده شدن است و این احتمال وجود دارد که با یک جرقه کوچک شاهد افزایش قیمت این ارز باشیم و موج تورمی جدیدی در سطح اقتصاد کشور ایجاد شود. موضوعی که در صورت تحقق می‌تواند بورس تهران را با یک دوره صعود تورمی جدید همراه کند، اما نیازمند کنار رفتن سایه‌ ابهامات اقتصادی و غیراقتصادی است.

حمایت‌ها دست بورس را می‌گیرد؟

مدیر روابط عمومی سازمان بورس از برگزاری جلسات فوق‌العاده برای بررسی راهکارهای کوتاه‌مدت حمایت از بازار سرمایه جهت اقدامات عملیاتی فوری در سازمان بورس خبر داد. محمدهادی سلیمی‌زاده مدیر روابط عمومی و امور بین‌الملل سازمان بورس، امروز در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «در پی تصمیمات هیئت مدیره سازمان بورس در جلسه فوق‌العاده روز گذشته، تعهدات فروش بازارگردان‌ها طی روزهای آینده محدود شده و عرضه‌های اولیه تا زمان پایداری شرایط بازار، متوقف خواهد شد. همچنین اصلاحیه دستورالعمل بازارگردانی نیز جمع‌بندی شده و به زودی ابلاغ می‌شود». وی در ادامه متن خود افزود: «تصمیمات حمایتی از بازار سرمایه ادامه خواهد داشت».

بنابراین انتظار می‌رود که بورس فردا به دلیل خبر جلسات حمایتی و اقداماتی که احتمال دارد فردا صورت بگیرد، شرایط بهتری را نسبت به هفته گذشته تجربه کند و شاهد برگشت تعادل به بازار باشیم اما برگشت به روندی صعودی و پایدار، نیاز به زمان بیشتری دارد. حال باید دید که این موضوع تا چه می‌تواند تاثیرگذار خواهد بود.

پیش‌بینی بورس از نظر کارشناسان بازار / منتظر اصلاح باشید

امروز بازار سرمایه با اصلاح شاخص در ابتدای بازار مواجه شد و شاخص تا محدوده یک میلیون و ۵۴۲ هزار واحد رسید اما در نیمه دوم و پایان بازار روند مثبت به شاخص کل بازگشت و در کانال یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد به کار خود پایان داد. اما پیش‌بینی کارشناسان از روند بازار در روزهای آینده به چه صورت است؟

به گزارش خبرگزاری رسا؛امروز بازار سرمایه با اصلاح شاخص در ابتدای بازار مواجه شد و شاخص تا محدوده یک میلیون و ۵۴۲ هزار واحد رسید اما در نیمه دوم و پایان بازار روند مثبت به شاخص کل بازگشت و در کانال یک میلیون و ۵۵۰ هزار واحد به کار خود پایان داد. اما پیش‌بینی کارشناسان از روند بازار در روزهای آینده به چه صورت است؟

احمد اشتیاقی، کارشناس بازار سرمایه در گفتگو با تجارت‌نیوز درباره روند شاخص کل تا پایان سال جاری گفت: تا پایان سال احتمالا شاخص به دو میلیون واحد می‌رسد. البته روند فعلی بازار بسته به نتیجه رسیدن برجام است زیرا عامل موثری در شکل‌دهی به تحرکات بازار است. وی در این باره افزود: با فرض احیای برجام شاخص از دو میلیون واحد بالاتر می‌رود اما اگر عکس این موضوع اتفاق بیفتد شاخص در محدوده یک میلیون و ۹۰۰ تا دو میلیون واحد خواهد بود.

همچنین درباره روند شاخص کل بورس دانش کاظمی، کارشناس بازار سهام می‌گوید: به نظر می‌رسد شاخص در مهر یا آبان به یک میلیون و ۸۰۰ هزار واحد برسد. اگر به این محدوده دست پیدا کند تا پایان سال شاخص دو میلیون واحدی را هم خواهیم دید.

چندی پیش، میترا تاتاری در لایو اینستاگرامی تجارت‌نیوز درباره روند شاخص کل گفته بود: پیش‌بینی بلند مدتی را نمی‌توانیم داشته باشیم اما اصلاح را خواهیم داشت. شاخص تحرکات شارپی نخواهد داشت. همچنین تا پایان سال رسیدن شاخص به دو میلیون واحد دور از انتظار است.

محمد شاهرخی، کارشناس بازار سرمایه هم درباره شاخص کل بورس گفت: در حال حاضر ضعفی در شاخص و معاملات نمی‌بینیم. اما به لحاظ تکنیکالی باید منتظر اصلاح در شاخص باشیم. وی افزود: به نظر می‌رسد شاخص به سمت دو میلیون واحد حرکت می‌کند همچنین گروه‌های کامودیتی‌ محور، گروه پتروشیمی بعد از اصلاح شاخص و همچنین تک سهم‌های دارویی که از حذف ارز ۴۲۰۰ سودی کسب می‌کنند از گروه‌های پیش‌رو خواهند بود.